Entibo d'a Sotonera

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
No entivocar-se con o municipio d'a Sotonera.
Entibo d'a Sotonera

Entibo d'a Sotonera
Administración
País Aragón
Estau
Provincia
Comarca Plana de Uesca
Municipio
Cheografía
Tipo Materials sueltos
Orichen
Superficie km²
Superficie 1840 ha
Altaria 417 m
Longaria km
Amplaria km
Fondura m
Volumen 186 hm³
Hidrografía
Fuent río Sotón, Astón y río Galligo (por derivación)
Desagüe río Galligo
Desagües
Mapa
Entibo d'a Sotonera ubicada en Aragón
Entibo d'a Sotonera
Entibo d'a Sotonera
Situación en Aragón

L'entibo d'a Sotonera ye un entibo en o río Sotón creyau por una entibadera en dito río con a fin de servir como fuent d'a canal de Monegros.

L'entibo se troba en a desembocadura d'o río Astón en o Sotón, que chenera tres arias d'acumulación.[1] Amás de l'agua d'istos ríos, reculle augua d'una derivación d'o río Galligo dende l'entibo d'Ardisa, por o que ye un eixemplo d'estanca. Ye un d'os dos puntos d'alimentación d'o sistema de regano d'a canal de Monegros, estando l'atro l'entibo de Mediano en o río Cinca. Amás d'iste uso pa regano funciona como chicota central hidroelectrica de 5 MVA gracias a una turbina Kaplan.[2]

O proyecto fue encetau en 1915, estando a tipolochía estructural de materials sueltos una alternativa barata en materials, con elevada man d'obra. Tanto materials como man d'obra estioron más que más locals. Manimenos as obras estioron lentas y paralizadas a sobén por os afers politicos d'Espanya en o sieglo XX, no prencipiando a dar servicio dica 1961. En 1963 se rematoron as obras estructurals y en 1968 se remató de plenar.

L'entibo s'ha convertiu en un habitat pa aus aquaticas, tartugas y bivalvos y s'ha convertiu en una zona d'intrés listada como un habitat important por a Sociedat Espanyola d'Ornitolochía dende 1987 asinas como por o gubierno d'Aragón.[3]

O laco Sotonera, un laco d'hidrocarburos en Titán, a luna de Saturno, recibió o suyo nombre en honor d'iste entibo en 2007.[4][5]

Feguras de protección[editar | modificar o codigo]

L'entibo d'a Sotonera s'incluye en as siguients feguras de protección:

  • ZEPA ES0000290 A Sotonera.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (es) Sotonera, embalse de La. Gran Enciclopedia Aragonesa
  2. (es) "Energía hidroeléctrica". José Francisco Sanz Osorio. Universidat de Zaragoza, 2008. ISBN 8492521201. Pach. 32
  3. (es) Pantano de la Sotonera. Alcaladegurrea.es 26 de febrero de 2013.
  4. (en) Coustenis, A.; Taylor, F. W. (21 July 2008). Titan: Exploring an Earthlike World. World Scientific. pp. 154–155.
  5. (en) Titan: Sotonera Lacus. Gazetteer of Planetary Nomenclature. International Astronomical Union (IAU) Working Group for Planetary System Nomenclature (WGPSN). 19 d'abril de 2013.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]