Ir al contenido

Basco alto navarro

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Alto navarro
Nafarrera

O dialecto alto navarro
Localización cheografica
Estau {{{estau}}}
País {{{país}}}
Rechión {{{rechión}}}
Lugars principals
Estatus
Atras denominacions {{{atras denominacions}}}
Charradors
Oficial en Navarra y País Basco
(Euskara batua)
Reconoixiu en {{{reconoixiu}}}
Regulau por Euskaltzaindia
Vitalidat Alta
Escritors principals
Rasgos dialectals
{{{familia1}}}
ISO 639-1 {{{iso1}}}
ISO 639-2 {{{iso2}}}
ISO 639-3 {{{iso3}}}
SIL {{{sil}}}

L'alto navarro (en basco, nafarrera u goi nafarrera) ye un euskalki u dialecto d'o basco parlato en a zona noroccidental de Navarra.

Subdialectos

[editar | modificar o codigo]

   Zona u extensión a on se charra o dialecto alto navarro d'o norte en o sieglo XXI.

   Epoca en a que o dialecto alto navarro d'o sud tenió a suya maxima extensión (de fueras de en cualques localidaz, hue ye a punto de desapareixer.)

   Localidaz on en o sieglo XXI encara se charra en o dialecto alto navarro d'o sud.

   Subdialecto d'a Val de Baztan, intermeyo entre o dialecto alto-navarro y o dialecto labortán.

   Dialecto guipuzcuán, charrato en a Val de Burunda y Sacana.

   Dialecto labortán, charrato en as localidaz de Zugarramurdi, Urdazubi y Luzaide.

   Dialecto aezcuán.

   Dialecto salacenco.

   Dialecto roncalés (desapareixito en 1991).

Este dialecto se charra en as comarcas de Cinco Villas, Alta Bidasoa y Sacana, en as localidaz d'Oronoz-Mugairi, Bertizarana, Arano, Goizueta, Beintza-Labaien, Ultzama, Lanz, Anue, Atez, Odieta, Esteribar, Erroibar y Auriz.

Parlas intermeyas

[editar | modificar o codigo]

D'una man en a mayoría d'as localidaz d'a val de Baztan se parla o dialecto navarro-labortán, val en que y debido a os suyos estreitos lazos linguisticos, culturals y historicos con Labort, o basco d'o Baztan ye prou parellán a o de Labort (fueras de en Oronoz-Mugairi y Bertizarana a on se parla o dialecto alto navarro); en a val d'Ezcua se forma un trianglo linguistico en que se fusionan o dialecto alto navarro, o dialecto navarro-labortán y o dialecto navarro oriental.

D'atra man, en as localidaz de Leitza, Basaburua, Imoz, Larraun, Lekunberri, Ezkurra y Eratsun se parla o dialecto alto navarro pero poseye tamien influencia d'o vecín dialecto guipuzcuán.

En a val de Burunda, as localidaz d'Altsasu, Olazti, Bakaiku y Urdiain, a parla de dita zona poseye caracteristicas de dialecto guipuzcuán, pero curiosament, tamién d'o dialecto occidental.


Dialectos d'o basco
Alto Navarro | Baixo Navarro | Bizcaíno | Estándard | Guipuzcuán | Labortán | Roncalés | Soletán