Val de Roncal

De Biquipedia
(Reendrezau dende Bal de Roncal)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Val de Roncal
Erronkariko ibarra
Val de Roncal cerca d'Urzainqui
Administración
Estau
Comarca Roncal-Sarasaz
'
'
Cabecera {{{cabecera}}}
Capital
Localidatz {{{localidatz}}}
Chentilicio Roncalés/a[1]
Cheolochía
Acceso
Ríos Río Esca
Largaria
Orientación Norte-Sud
Cheolochía
Tipo
Macizo Pireneus
Mapa

A Val de Roncal (Erronkariko ibarra en basco y Erronkariko ibaxa en basco roncalés) ye una comarca natural d'a Comunidat Foral de Navarra y a mas oriental d'as vals pirenencas d'a merindat de Sangüesa. Tien dirección Norte-Sud como cuasi totas as vals d'o pireneu meridional, y la trescruza o río Esca. Bi ha siet villas: Burgui, Garde, Isaba, Roncal, Urzainqui, Uztárroz y Vidángoz.

Muga a o norte con Francia (departamento de Pireneus Atlanticos), a l'este con a val d'Ansó (Uesca), a o sud con Salvatierra d'Esca (Zaragoza) y a l'ueste con a val de Sarasaz (Navarra).

Se i troba a cima mas alta de Navarra: a Meseta d'os Tres Reis (2.424 m), a on que o C.D. Navarra ha posau una estatua de Sant Francisco Xabier.

O clima ye entre subalpín en o cabalto y submediterranio en o cabaixo.

Cultura[editar | modificar o codigo]

Isaba.

Gastronomía[editar | modificar o codigo]

Luengas y parlas[editar | modificar o codigo]

Ta más detalles, veyer l'articlo Dialecto roncalésveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].
Localización d'a Val de Roncal en Navarra.

Dica o sieglo XIX se i charraba basco roncalés (Uskara), que teneba mas relación con dialectos d'o País Basco francés que con dialectos de Navarra u Guipuzcoa. Os hombres deixoron de charrar roncalés en o sieglo XX porque s'avegaban a charrar en castellano cuan yeran en as Bardenas Reyals u Cinco Villas con o ganau transhumant y dimpués continaban emplegando-lo en as suyas casas. Nomás que una familia (que ya no vive en a val) y personas aisladas y muito viellas charran o roncalés. Os atros que charran basco en a val de Roncal charran o euskera batua y no son fablants nativos.

En o castellano d'a val de Roncal bi ha aragonesismos.

Ocio[editar | modificar o codigo]

As atraccions toristicas mas importants d'a val son:

Referencias[editar | modificar o codigo]