Anals d'a Corona d'Aragón
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Anals d'a Corona d'Aragón | |
---|---|
Portada d'una edición de 1610 d'os Anals de la Corona d'Aragón | |
Información cheneral
| |
Autor | Cheronimo Zurita |
Chenero literario | Historia |
Versión orichinal en castellano
| |
Títol orichinal | Anales de la Corona d'Aragón |
Ciudat | Zaragoza |
País | Corona d'Aragón |
Calendata de publicación |
1562 - 22 d'abril de 1580 |
Os Anals d'a Corona d'Aragón (en castellano Anales de la Corona d'Aragón) ye o títol d'una obra d'o historiador aragonés Cheronimo Zurita, sobre a Historia d'Aragón y a Historia d'a Corona d'Aragón, publicata en 20 libros dende 1562 dica o 22 d'abril de 1580. Ye un treballo historico serioso y rigoroso, que li levó 30 anyadas d'a suya vida, y que abracan dende as primeras anyadas d'o condau d'Aragón en os Pireneus dica o reinato d'o rei Ferrando II d'Aragón.
Cheronimo Zurita fació una obra basata en as suyas consultas en documentos que se trobaban en os Archivos y no, como dica ixa inte se feba a sobén, en a mera recopilación de leyendas y falordias chunto con descripcions de tipo semi-mitolochico. Ye un historiador que contina asinas a linia d'a tradición historiografica que principió Tacito en o sieglo II ta la "Historia de l'Imperio Romano". Ta la suya recopilación d'informacions podió aprofeitar o feito d'estar secretario d'o rei, fendo asinas cuantos viaches a o reino de Francia, a o reino de Sicilia, a o reino de Cerdenya u a o reino de Nápols y consultando asinas en ixos lugars documentación orichinal d'intrés ta os feitos escaicitos que relataba, adibindo ixa información a la d'as suyas consultas en archivos d'a propia Corona d'Aragón, en Zaragoza, Barcelona y cuantos atros lugars. Cuantas vegatas, a mas, fa la transcipción completa d'ixos documentos, permitindo asinas a suya sobrevivencia dica hue y convertindo-se asinas en una fuente historiografica de primer orden.
Como ye platero, a obra de Zurita se centra en a Historia d'Aragón, d'o suyo reino y d'a Corona d'Aragón, encara que prou que sí que ye tamién d'intrés ta la cuestions sobre o reino de Navarra, o reino de Castiella, o reino de Portugal, os territorios d'os ducatos y condaus d'Occitania u os territorios de l'actual Italia que feban parte en ixe inte d'a Corona d'Aragón. Os suyos criticos con posturas historiograficas centratas en a visión castellana u mesmo castellanizadora y centralista, como l'historiador castellano d'ixas envueltas Alonso de Santa Cruz, li retrayen que se centre en temas aragoneses y a suya exposición d'os feitos que, seguntes dicen, ye prou favorable a los intreses d'Aragón.
Vinclos externos
[editar | modificar o codigo]- Anales de la Corona de Aragón, edición dichital d'a Biblioteca Virtual de la Institución «Fernando el Católico». Descarga por capítols.
- Historia del rey Don Fernando el Católico. De las empresas, y ligas de Italia, edición dichital, que ye o zaguer tomo d'os Anales de la Corona de Aragón, en a Biblioteca Virtual de la Institución «Fernando el Católico».