Amigdala (sistema limfatico)

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Anvista d'una boca ubierta y d'a orofarinche: 1. Luenga. - 2. Amigdalas palatinas. - 3. Uvula. - 4. Paladar.

As amigdalas son acumulacions de teixiu limfoide que se troban en a entrada d'as vías respiratorias y d'o tubo dichestivo. Bi ha unas cuantas clases d'amigdalas:

O conchunto de todas as amigdalas forma o poligono de Waldeyer. Antesmás se creyeba que teneban una important función defensiva y immunitaria, manimenos agora ya no considera asinas.

Denominacions tradicionals[editar | modificar o codigo]

O diccionario d'Andolz reculle con o significau d'"amigdala" as denominacions de grandoleta (transmitindo a información d'o diccionario de José Pardo Asso, sin localidat de referencia), y garandoleta en Uesca; tamién reculle garandolas referindo-se a los apendices carnosos que pinchan d'o cuello d'as crabas en o semontano de Uesca.

Manimenos esta denominación no se corresponde de tot con a información mes precisa d'estudios de parlas actuals como l'ansotano. A palabra grandoleta prene en ansotano significaus como viscera d'o bestiar lanar[1], bultos d'a tela d'o bodiello[2], u mesmo cualques autors la han interpretada como "glandula"[3] por pareixiu fonetico. En as Cinco Villas se reculle gorgoleta pa dicir madeixa de bodiello[4].

Atra denominación tradicional ye a de golas (en pluralia tantum), documentada en o diccionario d'Andolz en Aragüés de lo Puerto con o significau d'"amigdalas". Tamién figura en o "Diccionario del dialecto Ansotano" con o significau d'anginas[3].

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (es) María Pilar Benítez L'Ansotano. Estudio del habla del Valle de Ansó. Gobierno de Aragón, 2001, p 304.
  2. (an) Francisco Bejarano: Replega de bocabulario d'Ansó. Revista Fuellas, nº 28, marzo-abril de 1982, pp 13-16
  3. 3,0 3,1 (es) Pilar Mendiara Ornat, Alicia Pérez Barcos, Josefina Mendiara Gastón, Montse Castán Arnal: Diccionario del dialecto ansotano. Villa de Ansó, 2003. p 51.
  4. (es) Fernando Romanos Hernando: Al límite. La pervivencia del aragonés en las comarcas del norte de Zaragoza. Diputación de Zaragoza, 2003. p 203.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]