L'arte d'a guerra

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
L'arte d'a guerra

Versión en chinés en bambú
Información cheneral
Autor Sun Tzu
Chenero literario Ensayo
Versión orichinal en chinés
Títol orichinal 孫子兵法
País China
Calendata de
publicación
500 aC
Traducción en francés
Traductor Jean Joseph Marie Amiot
Calendata de
publicación
1772

L'arte d'a guerra u Os trece capítols (chinés:孫子兵法, pinyin: Sūnzĭ Bīngfǎ, literalment: "Estratechia militar d'o Mayestro Sun") ye un antigo libro chinés que tracta sobre tacticas y estratechias militars. Se creye que fue escrito sobre l'anyo 500 antis d'a nuestra era, representando asinas o tractau militar mas antigo que se conoixe.

Ye obra d'o pensador chinés Sun Tzu (544 aC - 496 aC).

Estió y contina estando estudiato por toz aquels estrategas militars que han dirichito exercitos y encara ye frecuentment emplegato en l'actualidat debito a o feito de que as suyas amostranzas pueden estar aplicatas en muitas atras arias dillá d'o conflictos armatos.

Os trece capítols de L'arte d'a guerra[editar | modificar o codigo]

  1. Os calculos preliminars.
  2. A dirección d'a guerra.
  3. A estratechia ofensiva.
  4. Disposición d'a fuerzas.
  5. A potencia.
  6. Puntos febles y puntos fuertes.
  7. As maniobras.
  8. As nueu variables.
  9. As marchas.
  10. O terreno.
  11. As nueu clases de terreno.
  12. L'ataque con fuego.
  13. Sobre l'emplego d'espías.

Aplicacions[editar | modificar o codigo]

En cuantos paises de l'este asiatico, L'arte d'a guerra ye estau preso como un manual ta potencials candidatos a la carrera militar y se'n han escritas cuantas traduccions.

Mientres a era Sengoku en Chapón, se dició que un daimyo clamau Takeda Shingen (1521-1573) s'heba tornau en cuasi invulnerable en todas as batallas sin fer servir armas de fuego debiu a os suyos conoiximientos de L'arte d'a guerra.

O traductor Samuel B. Griffith adhibió un capítol clamau Sun Tzu y Mao Tse-tung do se cita o libro como una influencia ta Mao en belunas d'as suyas obras.

O cheneral Vo Nguyen Giap en fació servir de tacticas descritas en L'arte d'a guerra en a batalla de Điện Biên Phủ obtenendo una important victoria debant de l'exercito francés. A derrota de l'exercito estausunidense en a Guerra de Vietnam fació que a obra de Sun Tzu prenese especial atención por parti d'os teoricos militars americanos. Encara huei ye un libro de referencia ta iste exercito, do se recomienda que as diferents unidaz tiengan un eixemplar ta a estar consultau y ye un documento frecuent de treballo. Ye amás de lectura recomendada a tot o personal militar d'intelichencia y obligatoria t'os oficials d'a CIA.

Citas[editar | modificar o codigo]

Edición en l'idioma tangut.

Un d'os pasaches d'o libro diz o venient:

故曰:知彼知己,百戰不殆;不知彼而知己,一勝一負;不知彼,不知己,每戰必殆。
Se diz que conoixer a l'enemigo ye conoixer-se a uno mesmo, puedes ganar un centenar de batallas sin una sola derrota.
Si nomás te conoixes a tu mesmo pero no a o tuyo oponent puedes ganar u perder.
Si no te conoixes ni a tu ni a o tuyo enemigo, siempre t'exposas a o periglo.

Isto s'ha traduciu en traza de mazada:

知己知彼,百戰不殆。
Si te conoixes a tu y a o tuyo enemigo puedes ganar a-saber-lo de batallas sin periglo.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

  • (ca) Sun Tzu; Golden, Seán (traducción); Presas, Marisas (traducción). L'art de la guerra. Barcelona: Proa, 2000. ISBN 8482568418.
  • (en) Sawyer, Ralph D. The Seven Military Classics of Ancient China. Basic Books, 2007.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]