Rumelís

De Biquipedia
(Reendrezau dende Turcos rumelís)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Rumelís
Balkan Türkleri
Mustafa Kemal - Nazım Hikmet Ran - Midhat Pascha
Rechions con comunidaz importants
Turquía
Grecia
Rumanía
Bulgaria
Macedonya d'o Norte
Idiomas
Turco
Relichión
Islam
Mapa

Os rumelís (en turco Balkan Türkleri) son os turcos musulmans que habitan en os Balcans y que en a suya mayor parte emigroron t'Anatolia cuan l'Imperio Otomán y o gubierno d'os Chóvens Turcos perdeban o control d'a parte europea d'o suyo antigo territorio. A mes d'os turcos rumelís que encara bi ha en a Turquía Europea, tamién bi n'ha en Tracia occidental (Grecia), en Rumanía, Bulgaria y Macedonya d'o Norte.

Historia[editar | modificar o codigo]

Os otomans fan acto de presencia en Europa en 1354, cuan o fillo d'Osmán desembarca en Europa y prene Gallipoli y Tracia oriental. Murad I continó a obra d'o suyo padre en os Balcans con a ocupación de Bulgaria y Serbia, vencendo decisivament en a Batalla de Kosovo en 1389.

Parte d'os rumelís no descienden de turcos que emigroron enta os Balcans. Huei encara bi ha poblacions musulmanas que mantenioron a suya luenga eslava u rumana, como ye o caso d'os pomacos u os meglenovlacos. En os tiempos de l'Imperio Otomán poblacions como ixas se convertiban en turcas cuan deixaban de charrar a suya luenga y preneban o turco.

En o sieglo XIX, cuan países como Serbia, Grecia, Albania, Bulgaria u Rumanía obtenioron a independencia uns 4.500.000 turcos rumelís emigroron t'Anatolia. Yeran a mayor parte d'os turcos que i heba en ixos países y recibioron tierras en Anatolia. Os rumelís contribuyoron a la colonización agricola en zonas a on bi heba un nomadismo tradicional. Mustafá Kemal Atatürk estió un turco rumelí naixiu de Tesalonica.

Dimpués d'una guerra entre Turquía y Grecia, por o tractau de Lausana de 1923, 400.000 rumelís de Grecia fuoron forachitaus ta Turquía fueras d'os rumelís de Tracia Occidental en pagas por a expulsión de 1.650.000 griegos de Turquía fueras d'os griegos d'Estambul.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

  • (es) Amiram Gonen: Diccionario de los pueblos del mundo. 1996. Anaya & Mario Muchnik.