Gerhard Rohlfs

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Gerhard Rohlfs
Información personal
Calendata de naixencia	14 de chulio de 1892
Puesto de naixencia	Berlín (Imperio Alemán, hue Alemanya)
Calendata de muerte	12 de setiembre de 1986
Puesto de muerte	Tubinga (Alemanya)
Ocupación	Filologo y lingüista
Obras	* Zum aragonesischen * Diccionario dialectal del Pirineo aragonés

Gerhard Rohlfs (Berlín, 14 de chulio de 1892 - Tubinga, 12 de setiembre de 1986) estió un d'os lingüistas y dialectologos mas importants d'a filolochía romanica d'a primer metat d'o sieglo XX. Estió tamién un gran humanista, d'amplos intreses, por o que se le dició arqueologo d'as parolas.

Rohlfs estió un d'os lingüistas que mas han aportau a os ambitos d'a dialectolochía italiana y pirenaica. Estudió romanistica en as universidaz de Grenoble y Berlín. Principió a suya carrera treballando baixo a dirección de Karl Jaberg y J. Jud, autors de l'AIS (Atlas Italo-Suizo) que li encargoron de fer encuestas en 81 puntos d'o sud d'Italia. A suya tesi doctoral la fació sobre as poblacions d'orichen griego en o sud d'Italia: Griechen und Romanen in Unteritalien (1924) (Griegos y romanos en a baixa Italia), y marcó o escomencipio d'os estudios linguisticos en a italia meridional.

Estió profesor en as universidatz de Berlín y Tubinga. Dende 1938 estió catedratico en a Universidat de München, tornando a la fin d'a suya carrera ta Tubinga, an que li atorgoron o cargo de Profesor Honorario en 1958.

Estió coeditor d'o Archivs für das Studium der neueren Sprachen und Literaturen en o periodo (1930-54) y editor d'a serie Sammlung romanischer Übungstexte.

Estudios y investigacions

En os suyos primers estudios linguisticos, como s'ha dito, treballó baixo a guía de Karl Jaberg y Jakob Jud, de qui recibió o encargo d'acometer un amplo estudio d'os dialectos d'a Italia meridional.

S'ocupó d'a glotolochía y linguistica d'as luengas romanicas y os suyos dialectos, mas que mas os perteneixients a arias linguisticas d'a Italia meridional (dialecto calabrés, salentino y cilentano).

Publicó dos vocabularios completos d'o dialecto calabrés (Milán, 1938-1939) y d'o salentino (Múnich, 1956-1961).

Fundamental ye a monumental obra en tres tomos Historische Grammatik der italienischen Sprache und ihrer Mundarten (Gramatica historica de l'idioma italiano y os suyos dialectos). Lehnen, München, 1949-1954, dimpués traducida ta o italiano.

Treballó amplament sobre a luenga grecanica, ye dicir, o griego que encara se parla en bellas comunidaz d'a Italia meridional, sostenendo a tesi de que os parladors d'ixa luenga descendeban d'os colonos helenos d'a Magna Grecia, oposando-se a la teoría de Giuseppe Morosi, qui sosteneba, por contra, a descendencia d'os Bizantins (a qui os aragoneses medievals diciban grifons).

L'atro gran tema d'investigación de Gerhard Rohlfs estió o estudio d'as luengas y dialectos pirinencos. En particular, Rohlfs estudió a toponimia y os dialectos altoaragoneses, publicando-ne cualques articlos y monografías.

Honors

Rohlfs estió Dotor Honoris Causa por as Universidatz d'Atenas, Palermo, Torino y Lecce. A Universidat de Pisa li atorgó en 1964 o Premio Forte dei Marmi. Estió miembro d'as Academias de Ciencias Bavara, Sueca y Griega, de l'Accademia della Crusca en Firenze y dende 1972 de l'Accademia dei Lincei en Roma. Amás d'ixo estió miembro d'honor d'o "Istituto Siciliano di Studi Bizantini e Neoellenici" en Palermo.

Selección d'obras

Lingüistica romanica:

• Estudios sobre el léxico románico (1979)

Ambito pirenaico:

• Beiträge zur Kenntnis der Pyrenäenmundarten, in Revue de Linguistique Romane, 7, (1933). pp. 119–169. [Traducción ta o castellano en: Pirineos, VII (Chaca, 1951), pp. 467–525.]
• «Zum aragonesischen», Zeitschrift für Romanische Philologie, LVIII (1938), pp. 552–559. [Traducción ta o castellano en: Archivo de Filología Aragonesa, XL (1988), pp. 171–180]
• Le Gascon : études de philologie pyrénéenne, (1935). [2nda Edición, Tübingen/Pau, 1970].
• Dialectos del Pirineo Aragonés (semejanzas y diferencias), Archivo de Filología Aragonesa, XXXIV-XXXV (1984), pp. 215–228.
• Diccionario dialectal del Pirineo aragonés. Zaragoza, Institución "Fernando el Católico" (1985), 343 pach.

Ambito italiano:

• Dizionario dialettale delle tre Calabrie (3 volums, 1932-39)
• Vocabolario supplementare dei dialetti delle tre Calabrie (1966-67)
• Nuovo dizionario dialettale della Calabria (1977)
• Vocabolario dei dialetti salentini (1977)
• Supplemento ai vocabolari siciliani (1977)
• Calabria y Salento : saggi di storia linguistica : studi y ricerche (1980)
• Grammatica storica della lingua italiana y dei suoi dialetti : fonetica (1986)

Vinclos externos

• (es) Gerhard Rohlfs en a GEA