Putsch de Múnich
![]() |
Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla. |

Se conoix en a Historia con o nombre de Putsch de Múnich, Putsch d'a Bierería u Putsch d'a Cervecería a unos feitos escaicitos en Múnich (Bavera, Republica de Weimar) o 8 y 9 de noviembre de 1923, y que estioron un fracaso golpe d'estato organizato por melitants d'o Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (que en ixas envueltas ya yera controlato de raso por Adolf Hitler) chunto con Erich Ludendorff (un destacato militar de l'Exercito alemán mientres a Primera Guerra Mundial) y atras personalidaz d'extrema dreita de l'Alemanya d'ixas envueltas, por un regular miembros d's Freikorps.
Istos feitos tenioro como centro conspirativo y organizativo un local de bieras de Múnich, a Bürgerbräukeller, y estioron partecipants activos personas que dimpués ocuporon cargos destacatos en o Partito Nazi y/u mientres o Tercer Reich, como Hermann Göring, Ernst Röhm, Rudolf Hess, Heinrich Himmler y Julius Streicher.
O golpe, que recibió l'aduya de Ludendorff, teneba en os suyos alazetz a comprensión (u mesmo puet estar que a colaboración) d'o triunvirato (tamién d'extrema dreita u extremadament conservadors) formato por Gustav von Kahr, Otto von Lossow y Hans Ritter von Seisser, que controlaban o poder en Bavera dimpués d'a redota d'a Republica Sovietica de Bavera en mayo de 1919. Sindembargo, quan von Kahr, von Lossow y von Seisser veyoron que o golpe no teneba garra posibilidat en o conchunto d'Alemanya y que a mas o suyo dirichent real yera un quasi desconoixito Adolf Hitler y no pas Erich Ludendorff, qui yera alto u baixo una figura decorativa, dixoron de colaborar-ie, dende a nueit d'o 8 de noviembre, y dimpués negoron de raso qualsiquier implicación en os feitos.
Encara que en a nueit d'o 8 de noviembre pareixeba que o golpe heba estato un exito, quan o maitín d'o 9 de noviembre os nazis liberoron a von Kahr, von Lossow y von Seisser y prencipioron una marcha enta o centro d'a ciudat (a imitación conscient d'a Marcha sobre Roma de Benito Mussolini), os liberatos se coordinoron ta organizar a resistencia contra o golpe, que tampoco heba recibito o refirme d'a 7ª División d'Infantería d'a Reichswehr que teneba os suyos quartels en Múnich. En iste qualtel se refuchioron os liberatos ta contactar con Gustav Stresemann, qui en ixe inte yera o Canciller d'Alemanya y qui condenó o golpe y declarando a mas que qualsiquier aduya a los golpistas se consideraría como un acto d'alta traidoría.
Hitler y Ludendorff pensaban que as tropas mai no dispararían contra una antiga personalidat militar tan destacata como Ludendorff, y o maitín d'o 9 os dirichents nazis feban d'escorta de Ludendorff en una marcha enta o centro d'a ciudat. Trescruzoron sin problemas a primera barrera policial, pero amán d'a Feldherrnhalle, en una segunda barrera, prencipioron os disparos, en circunstancias mai no esclarecitas. Bellos melitants nazis fuoron feritos u mesmo muertos, y o Putsch s'esboldregó.
En os días posteriors fuoron engarcholatos os prencipals organizadors d'o golpe, y se lis ubrió un proceso penal por alta traidoría, encara que recibioron penas muit menors. Hitler redactó mientres a suya estada en a garchola o suyo Mein Kampf, estando Emil Maurice y Rudolf Hess qui transcribiban as palabras que dictaba Hitler.
Iste golpe estió nomás que un chicot episodio mas en as continas luitas de l'extrema dreita alemana mientres os anyos 1920 contra o rechimen democratico d'a Republica de Weimar, pero a suya importancia estió en primeras que fació d'Adolf Hitler, qui dica l'inte yera un politico conoixito nomás que localment en a convusa Bavera, un politico conoixicto y con prochección nacional; tamién esdevenió un feito simbolico en a mitolochía d'o nazismo (asinas, totz os estandartes y banderas nazis yeran "consagratos" en una ceremonia especial en a quala dentraban en contacto fisico con a "bandera de sangre" emplegata en iste golpe y que conservaba repuis de sangre d'os golpistas muertos u feritos).
Vinclos externos[editar | modificar o codigo]
Se veigan as imachens de Commons sobre o Putsch de Múnich.