Movimiento d'os achustadors amariellos

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Achustadors amariellos.

O movimiento d'os achustadors amariellos (en francés Mouvement des gilets jaunes) — d'o nombre d'os achustadors reflectants de color amariella levatos per os manifestants— ye un movimiento de protesta, no estructurato, aparexito en Francia en zaguerías de 2018.

En primerías centrato en a puyada d'os pres d'o carburant d'os automobils (o mesmo debito en parti a l'aumento d'a taxa sobre os productos petrolers), a protesta s'estendilló ascape a atras reivindicacions, enfilatas enta o poder adquisitivo d'as clases meyas y populars, mas que mas rurals y periurbanas, a demisión u mesmo a destitución d'o president d'a Republica Francesa, Emmanuel Macron.

De traza d'una revuelta campesina, ista mobilización troba o suyo orichen en a difusión per os rez socials de clamadas a os ciudadans ta manifestar-se. Presentata en os medios de comunicación como espontania y no partitista, s'organizó arredol d'una primera manifestación nacional o 17 de noviembre de 2018, que se repitió os siguients sabados. A violencia en prevocó d'importants danyos materials, mas que mas en París, y levó enta a-saber-los atures. Mientres as manifestación, tres personas morioron y cientos fuoron nafratas.

Os manifestants reciben o refirme d'a opinión publica y de a-saber-los dirichents de partius politicos d'a oposición (como Nicolas Dupont-Aignan, Jean Lassalle, Marine Le Pen, Jean-Luc Mélenchon u Laurent Wauquiez). En primerías hostil a cualsiquier reivindicación d'o movimiento, o gubierno de Philippe anunció a primers d'aviento de 2018 una moratoria sobre a puyada d'as taxas sobre os carburants.

O movimiento s'estendilló, en menors proporcions, a Belchica y a atros países europeus.