Libre albitrio

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Un esquema simplificato d'as prencipals posturas filosoficas arredol d'o libre albedrío.

O libre albitrio ye a hipotetica capacidat d'os achents racionals de poder exercer control sobre as suyas accions.

Afrontar ista cuestión ha requiesto comprender a relación entre a libertat y a causa, asinas como conoixer si as leis d'a naturaleza son causalment deterministicas. As diversas posturas filosoficas sobre o tema difieren en a suya opinión sobre si toz os escaicimientos son determinatos u no – determinismo contra indeterminismo – asinas como en si a libertat puet coexistir con o determinismo – compatibilismo contra incompatibilismo. Asinas, os deterministas convencitos argumentan que l'universo ye deterministico, y que ixo fa que o libre albitrio sía imposible.

O prencipio d'o libre albitrio tien connotacions relichiosas, eticas y cientificas. Por eixemplo, en l'ambito relichioso, o libre albitrio puet significar que una deidat omnipotent no exerce o suyo poder sobre as voluntaz y eleccions individuals. En etica, puet significar que os individuos pueden estar responsabilizatos moralment por as suyas accions. En l'ambito cientifico, puet significar que as accions d'o cuerpo, encluyindo-ie o cerebro y a mente, no son de tot determinatas por a causalidat fisica. A cuestión d'o libre albitrio ha estato un tema central dende os prencipios d'o pensamiento filosofico.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

  • Bischof, Michael H. Kann ein Konzept der Willensfreiheit auf das Prinzip der alternativen Möglichkeiten verzichten? Harry G. Frankfurts Kritik am Prinzip der alternativen Möglichkeiten (PAP). In: Zeitschrift für philosophische Forschung (ZphF), Heft 4, 2004.
  • Libet, Benjamin, Freeman, Anthony, Sutherland. J.K.B., Editors, The volitional brain: Towards a neuroscience of free will. 1999, Imprint Academic. ISBN 0-907845-50-9.
  • Libet, Benjamin, Mind time: the temporal factor in consciousness, Harvard University Press, 2004. ISBN 0-674-01320-4.
  • López Corredoira, M., 2005, Somos fragmentos de Naturaleza arrastrados por sus leyes, Vision Net, Madrit, ISBN 84-9821-136-0.
  • Muhm, Myriam: Abolito il libero arbitrio - Colloquio con Wolf Singer, in: L'Espresso,19.08.2004 [1].
  • Morris, Tom Philosophy for Dummies For Dummies.
  • Lawhead, Willaim F. The Philosophical Journey: An Interactive Approach McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages.
  • Inwagen, Peter van An Essay on Free Will Oxford: Clarendon Press.
  • Schopenhauer, Arthur, On the Freedom of the Will, Oxford: Basil Blackwell. ISBN 0-631-14552-4.