Ilesia d'o Salvador de Sarinyena

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Ilesia d'o Salvador
A ilesia d'o Salvador de Sarinyena
A ilesia d'o Salvador de Sarinyena
Situación cheografica
Estau
País Aragón
'
Situación Sarinyena (Monegros)
Adreza
Coordenatas
Archidiocesi
Diocesi Uesca
Arcipestrau Monegros
Información cheneral
Advocación O Salvador
Culto Ilesia catolica
Orden Clero secular
Rector
Vicario parroquial
2.º Vicario parroquial
Mosen
Propietario
Administrador
Director
Coste {{{coste}}}
Vesitable
Altaria
Pisos
Amplaria
Largaria
Superficie
Diametro
Aforo
Altaria s.r.m.
Atras
Alcance
Iluminación
Potencia
Arquitectura
Tipo Ilesia
Estilo Neoclasico
Función
Catalogación Bien d'Intrés Cultural
Materials
Construcción
Construcción 1792-sieglo XIX
Fundador
Inicio
Fin
Inauguración
Destrucción
Arquitecto
Incheniero estructural
Incheniero de servicios
Incheniero civil
Atros
Premios
Pachina web
Localización
Ilesia d'o Salvador ubicada en Aragón
Ilesia d'o Salvador
Ilesia d'o Salvador
Ilesia d'o Salvador en Aragón

A iglesia d'o Salvador de Sarinyena ye o templo parroquial d'a localidat de Sarinyena (Monegros, Aragón). Fue devantada en zaguerías d'o sieglo XVIII en estilo neoclasico.

Historia[editar | modificar o codigo]

A necesidat de construyir una nueva ilesia apareixe en Sarinyena en 1787, cuan s'espalda a torre d'a primitiva. Seguntes pareixe, iste templo anterior se remontaba a tiempos d'a Reconquiesta, cuan fue devantada sobre una mezquita. A Reyal Academia de Sant Fernando de Madrid proposó a l'arquitecto Agustín Sanz ta trazar o nuevo prochecto, que fue presentau en 1792. Manimenos, debiu a problemas de financiación y a avatars historicos, a obra no se remataría dica a segunda metat d'o sieglo XIX, prevocando a-saber-las modificacions en a ideya inicial, a cargo d'os directors d'obra Vicente Gracián y Antonio Vicente. Una d'ellas estió a substitución d'a labor de cantería por l'albanyilería de ladriello y mampostería.

Como atras muitas ilesias d'a comarca, a parroquia de Sarinyena sufrió agresions vandalicas en o curso d'a Guerra Civil Espanyola. En particular, se perdioron todas as piezas (retablos, tallas, etc.) d'o mobiliario orichinal.

Descripción[editar | modificar o codigo]

Se tracta d'un eixemplo paradigmatico de l'arquitectura neoclasica aragonesa, a tamas de que a suya monumentalidat volumetrica no armoniza con una redolada que la enzarra y priva que se pueda contemplar completa dende dengún ánglo, y de que as transformacions sufridas por o prochecto orichinal haigan crebau a suya coderencia espacial y ornamental. A tamas d'a suya austeridat material, se logran uns volúmens exteriors de gran simplicidat, encara que a mayor efectividat se troba en a limpieza y sencillez clasicas d'o espacio exterior.

O templo tiene planta de cruz latina, con tres naus divididas en tres trampos, estando lo segundo licherament marcau sin sobresalir en planta, a modo de falso crucero. A cruz se difumina tamién en o plan en haber-ie una sacristía d'igual grandaria que os trampos d'a nau y a cada canto d'a cabecera, mas un portico a os piez que ocupa tot o largo d'a frontera. A nau central se cubre con vuelta de canyón con lunetos, lo mesmo que os cantos d'o falso crucero, ocupando o centro d'o mesmo una gran cupula sobre pichinas. Os trampos d'as naus laterals, a modo de capiellas, se zarran con cupulas sobre pichinas. Tot l'avovedamiento d'o templo presenta plementería lisa, sin denguna ornamentación.

As tres naus son deseparadas por grans machons chafranaus, a los que s'adosan pilastras d'orden compuesto, chonico con garlandas, tipico de l'arquitectura clasicista aragonesa d'o sieglo XVIII. Sobre ellas discurre un entaulamiento de gran desarrollo pero d'escasa molduración, primando en él a linia pura. Os vanos son en arco rebaixau con vidreras modernas, en as capiellas d'o primer trampo, y con finestras termals, en os cantos d'o crucero. Istos y os elementos estructurals constituyen a unica decoración de l'exterior.

Perdiu o mobiliario orichinal en a Guerra Civil, dimpués d'a contienda fue substituyiu por ueito retablos realizaus por os chirmans Albareda. Son piezas que imitan os estilos gotico, renaixentista y barroco, destacando por a suya riqueza iconografica y material o Retablo Mayor, un poliu treballo neogotico formao por predela, tres cuerpos de tres carreras y guardapolvo, a la manera d'os retablos afiligranaus d'o sieglo XV. Una talla de vulto redondo de Cristo Salvador preside a mazonería; a lo redol, diez pinturas con escenas evanchelicas.

Lo mas clamativo de l'exterior ye a frontera, que seguntes os autors ye dificil de trobar en l'arquitectura espanyola por consistir en un portico tetrastilo d'orden dorico chigant, y ixo a tamas de quedar tallau a l'altura d'o entaulamiento.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]