Howard Hawks

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Ista pachina ha menester d'una revisión por un corrector ta amillorar a suya ortografía, a suya gramatica u o suyo vocabulario.
Howard Hawks
O director, guionista y productor estausunidense Howard Hawks, en una imachen de 1943.
O director, guionista y productor estausunidense Howard Hawks, en una imachen de 1943.
Información personal
Nombre real Howard Winchester Hawks
Calendata naiximiento: 30 de mayo de 1896
Puesto naiximiento: Goshen (Indiana, Estaus Unius)
Calendata muerte: 26 d'aviento de 1977
Puesto muerte: Palm Springs (California, Estaus Unius)
Ocupación: Director cinematografico, guionista y productor cinematografico
Conchuche: Athole Shearer (1928-1940)
Slim Keith (1941-1949)
Dee Hartford (1953-1959)

Howard Winchester Hawks, naixito de Goshen (Indiana) o 30 de mayo de 1896 y muerto en Palm Springs (California) o 26 d'aviento de 1977, estió un director cinematografico, guionista y productor cinematografico estausunidense, activo en o cine estausunidense dende primerías d'os anyos 1920, con cuantos premios recibitos mientres a suya carrera cinematografica.

Dominó o cine d'acción y fué coronau como "director d'os rios" por a reiterada presencia fluvial en os titulos d'os suyos wésterns mas significativos. Hawks pertenecia a la cheneración de narradores que edificó trango a trango y dende a pràctica cutiana d'os rodaches o complexo edifició d'o parlache d'o cine por medio d'o metodo laborioso y azaroso, pero a lo mesmo tiempo apasionán, de l'asayo y a error.[1]

En un momento en que o cine yera agún practicament aprendendo a caminar, os suyos creyadors tenian dimpués de si mui poca experiencia previa y, pro, no esistiban escuelas que se dedicasen a formar a los cineastas, chens como John Ford, Fritz Lang u Howard Hawks, buscaban dende a experiencia forchada en o día a día d'os rodaches a base pa prebar cosetas nuevas cuasi en cada plano, u a lo menos siempre que se les ofrexeba a oportunidat d'enamplar as fronteras de recursos y aspiracions d'o nuevo meyo pa lo cual treballaban.[2]

Podriamos decir que como muitos atros d'os suyos compañers mas veteranos, Howard Hawks crexer como director con o propio cine, si bien en o suyo caso aportaba tamién a las cintas que rodó una intensisima ezperiencia previa de vida. Tal como ocurre con John Huston, Lang y atros mayestros, Hawks fué un d'ixos directors que habia viviu en muitos d'os ambiens y conflictos que luego retrató en os suyos largommetrajes.[3]

A esperencia ye a mai d'a cencia, u a lo menos asinas s'afirma, y sin duda istos mayestros veteranos plegaban a lo cine con un amplio paramento de vida que en muitos casos yera o propio d'una existencia aventurera que iba a siñalar a suya manera de veyer o mundo y marcaria as eleccions morals y as experiencias y conflictos a que se veyeban sozmetius os suyos personaches.[4]

Biografia[editar | modificar o codigo]

Antes d'encomenzar a suya trayectoria cinematografica, Howard Hawks eba destacau en o esporte, eba estau aviador y piloto de coches de corridas, y quizà lo mas importán pa la suya manera d'amanar-se a los rodaches: eba estudiau incheniería.[5]

Naxiu en os Estaus Unius (Indiana) y feneixiu en California, Howard Hawks s'eba intresau por o cine dende a suya choventut, y antes de meter-se dezaga d'as cambras como director eba recorriu cuantos puestos que le estioron proporcionau a esperencia necesaria pa mover-se con solvencia en o meyo.[6]

Os suyos chirmans mas chicoz, Kenneth Hawks, naxiu 1898, y William B. Hawks, naxiu o 1901, tamién se dedicoron a lo cine. O primer como director y guionista y o segundo como productor.[7]

Fillo d'una adinerada familia (o suyo pai poseïa cuantos negocios y o suyo lolo materno yera un adinerau miembro d'a industria d'o papel en Wisconsin), Howard Winchester Hawks dentró a treballar en o estudio Famous Player en os años diez, momento clau d'a industria d'o cine, ya que yera chitando os alacez d'o que no tardaria muito iba a estar conoixiu como Hollywood. Una cantidat creixén de compañias cinematograficas s'establiban en ixe momento en California, tresladando as suyas unidaz de produción y rodache dende Nueva York, que eba estau epicentro de l'agún imberbe negocio d'as cintas en una etapa que yera tocando a la suya fin.[8]

A primers d'o decenio d'os vinte, Hawks començó treballando en muntache. como asistén de director, director de casting, script y productor. Dimpués d'escribir y endrezar cuantas comedias d'un rollo protagonizadas por Monty Banks, Hawks ganó bella reconoixencia como guionista y mas tarde como director en o estudio Fox a partir de 1926.[9]

A partir d'ixe momento, Howard Hawks estió un d'os pocos mayestros d'o cine estadounidense que conseguió mantener a suya independencia en o sistema d'estudios d'Hollywood entre os suyos cincuanta años de profesión, sin que ixo le impedise treballar pa totas y cadaguna d'as majors, demostrando amás una brillante versatibilidad pa adaptar-se a tot tipo de propuestas y cheneros, sinpor ixo reblar terreno en os suyos intréses y claus esencials que marcoron o suyo estilo.[10]

Maestro d'a sencillez[editar | modificar o codigo]

Hawks definió con a sencillez y concreación que yeran en él abituals o corazón d'o suyo cine con una sola frase: <A istoria d'un ombre resulta pro aburrida, pero a istoria d'una amistat ye bella cosa que te permite rodar as millors escenas>.[11]

As tramas dominans d'o suyo millor cine serán siempre una consecuencia d'ixe pensamiento. As suyas istorias protagonizadas por personaches sozmesos u que se ganan a vida enfrontinando-se a situacions periglosas que acaban forchando os estreitos lazos primer de compañerismo y luego d'amistat que van a marcar as suyas vidas, mesmo cuan de partida puedan estar enfrontinaus. John Carpenter, declarau admirador d'Hawks, rendirá omenache a iste plantiamiento en cualques d'as suyas cintas mas significativas, como 'Assault on Precinct 13, pero tamién en The Thing, con ixe momento final d'os dos sobrevivién que dixa en l'aire cuál d'os dos puede estar o mostro...[12]

Estilisticament, Hawks sirvió a ixa idea recurrén en a suya filmografia con un estilo visual descrito como invisible, en o cual dominaba l'atra idea que siempre richió o suyo cine, y que él mesmo esplicó con unatra frase viva y contundén <Trato de contar as mías historias exactament como las vería o espectador si estase allí, d'a forma mas simpla, colocando a camara a l'altura d'os uellos>.[13]

Hawks legó a lo cine titols imprecindibles que contribuyioron a forchar as caracteristicas de toz os cheneros especialment en o western con o ciclo d'os rios, iniciau con Ret River (1948), an le amostró a John Ford que John Wayne podia estar un actor amás d'una estrela, y superó o reto de fer chocar dos estilos contraponius como lo de Wayne y Montgomery Clift. The Big Sky (1952), una d'as millors muestras de cruce d'o wéstern con o chenero d'aventuras y exploración d'un gran Kirk Douglas. Río Bravo (1959), cual formula argumental recicló luego en O Dorau (1967) y Rido Lupo (1970). Totas contribuyioron a definir a evolución ta la madurez d'o wéstern en paralelo con a obra de John Ford, pero abordando epica y mito de forma mas festiva y relaxada. Vala pa las comparanzas o momento de redención d'o capino interpretau por Dean Martin en a tabierna de Rio Bravo.[14]

Filmografia bàsica[editar | modificar o codigo]

D'entre a suya filmografía, cal destacar bellas cintas, como The Dawn Patrol (1930, con Richard Barthelmess, Douglas Fairbanks, Jr y Neil Hamilton), Scarface (1932, con Paul Muni, George Raft, Ann Dvorak, Karen Morley y Boris Karloff), Barbary Coast (1935, con Miriam Hopkins y Edward G. Robinson), Sergeant York (1941, con Gary Cooper y Walter Brennan), To Have and Have Not (1944, con Humphrey Bogart, Walter Brennan, Lauren Bacall, Dolores Moran y Hoagy Carmichael), Red River (1948, con John Wayne, Montgomery Clift y Walter Brennan), Gentlemen Prefer Blondes (1953, con Marilyn Monroe, Jane Russell y Charles Coburn), Rio Bravo (1959, con John Wayne, Dean Martin y Angie Dickinson), El Dorado (1967, con John Wayne, Robert Mitchum, James Caan, Charlene Holt y Paul Fix), u Rio Lobo (1970, con John Wayne, Jorge Rivero, Jennifer O'Neill, Jack Elam y Christopher Mitchum).

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

  1. {I}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020, testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)
  2. {II}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020 testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)
  3. {III}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020 testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)
  4. {IV}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020 testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)
  5. {V}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020 testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)
  6. {VI}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020 testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)
  7. {VII}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020 testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)
  8. {VIII}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020 testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)
  9. {IX}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020 testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)
  10. {X}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020 testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)
  11. {XI}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020 testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)
  12. {XII}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020 testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)
  13. {XIII}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020 testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)
  14. {XIV}Revista de cinema ACCIÖN d'o mes de juny de 2020 testo Miguel Juan Payán (ISSN: 2172-0517)