Organización territorial d'Australia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Australia ye dividida en seis estaus, tres territorios continentals y atros territorios insulars. Os estaus son Nueva Galas d'o Sud (NSW), Queensland (QLD), Australia Meridional (SA), Tasmania (TAS), Victoria (VIC) y Australia Occidental (WA). Os tres territorios continentals son o d'o Norte (NT), o d'a Capital Australiana (ACT) y o d'a Badía de Jervis (JBT) (que se considera parti de l'ACT). En a mayor parti d'os suyos afers, os territorios funcionan de manera parellana a os estaus; manimenos o Parlamento d'a Mancomunidat tien o poder d'anular cualsiquier lechislación d'os parlamentos d'os primers. D'atra man, a lechislación federal nomás puet anular lechislacions d'os estaus relativas a bellas arias seguntes s'estableixe en a Sección 51 d'a Constitución Australiana; toz os poders lechislativos residuals son manullaus por os parlamentos d'os estaus, incluyendo-ie hespitals, educación, policía, poder chudicial, carreteras, transporte publico y gubierno local.
Cada estau y territorio tien a su propia lechislatura (unicameral en o caso d'o Territorio d'o Norte, o Territorio d'a Capital Australiana y Queensland, y bicameral en os estados restants). A cambra baixa ye conoixida como Asamblea Lechislativa (Cambra de l'Asamblea en Australia Meridional y Tasmania) y a cambra alta ye dita Consello Lechislativo. O chefe de gubierno de cada estau y territorio ye dito premier u chief minister respectivament. A reina ye representada en os estaus por un gubernador, en o Territorio d'o Norte por un administrador, y en o Territorio d'a Capital Australiana por o gubernador cheneral.
Australia tien tamién cuantos territorios menors. O Gubierno federal administra un aria deseparada aintro de Nueva Galas d'o Sud, o Territorio d'a Badía de Jervis, como base naval y puerto maritimo ta a capital nacional. Australia poseye amás os siguients territorios externos habitaus: Isla Norfolk, Isla de Nadal y Islas Cocos; y os territorios externos deshabitaus d'Islas Ashmore y Cartier, Islas d'a Mar de Coral, Islas Heard y McDonald y Territorio Antarctico Australiano.
Estaus
[editar | modificar o codigo]Numero | Bandera | Escudo | Estau | Capital | Aria | Población (2012) |
---|---|---|---|---|---|---|
2 | Nueva Galas d'o Sud (NSW) | Sydney | 809 444 km² | 7 272 800 | ||
3 | Victoria (VIC) | Melbourne | 237 629 km² | 5 603 100 | ||
4 | Queensland (QLD) | Brisbane | 1 852 642 km² | 4 537 700 | ||
5 | Australia Meridional (SA) | Adelaida | 1 043 514 km² | 1 650 600 | ||
6 | Australia Occidental (WA) | Perth | 2 645 615 km² | 2 410 600 | ||
7 | Tasmania (TAS) | Hobart | 68 401 km² | 502 600 |
Territorios internos
[editar | modificar o codigo]Numero | Bandera | Escudo | Estau | Capital | Aria | Población (2012) |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Territorio d'a Capital Australiana (ACT) | Canberra | 2358 km² | 373.100 | ||
1 | Territorio d'a Badía de Jervis | Sussex Inlet | 67 km² | 611 | ||
8 | Territorio d'o Norte (NT) | Darwin | 1 420 970 km² | 233 300 |
Territorios externos
[editar | modificar o codigo]Bandera | Territorio | Capital | Aria | Población |
---|---|---|---|---|
Isla Norfolk (NF) | Kingston | 34,6 km² | 2128 (2008) | |
Isla de Nadal (CRX) | Flying Fish Cove | 135 km² | 1493 (2006) | |
Islas Cocos (Keeling) (CC) | West Island | 14 km² | 628 (2005) | |
Islas Ashmore y Cartier | - | 199,45 km² | - (2007) | |
Islas d'a Mar de Coral | - | 5 km² | - | |
Isla Heard y Islas McDonald | - | 372 km² | - | |
Territorio Antarctico Australiano(**) | - | 5 896 500 km² | - |
(**)O Territorio Antarctico Australiano no ye efectivament administrau por Australia, ye una reclamación suspendida d'alcuerdo a l'articlo 4 d'o Tractau Antarctico. O Tractau conchela as aspiracions territorials d'os sinyatarios, impide a negación u afirmación de dreitos de sobiranía d'os sinyants, y vieda a realización de nuevas reclamacions
Antigos estaus
[editar | modificar o codigo]- Australia Central (CA) (Alice Springs)