Diferencia entre revisiones de «Punica granatum»
Sin resumen de edición |
m robot Modificado: nah:Granadaxocotl |
||
Linia 87: | Linia 87: | ||
[[lt:Paprastasis granatmedis]] |
[[lt:Paprastasis granatmedis]] |
||
[[ml:മാതളനാരകം]] |
[[ml:മാതളനാരകം]] |
||
[[nah: |
[[nah:Granadaxocotl]] |
||
[[nl:Granaatappel]] |
[[nl:Granaatappel]] |
||
[[nn:Granateple]] |
[[nn:Granateple]] |
Versión d'o 05:08 2 chi 2010
Minglanera | ||||||||||||||||
Punica granatum | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Prunus persica | ||||||||||||||||
L., 1753 |
A minglanera u mengranera ye un arbusto cautibato por o suyo fruito, a minglana u mengrana.
Descrizión
Ye caduzifolio e puet gosar tener de 5 a 8 metros d'altaria. As fuellas son oposatas u sub-oposatas, brillants, oblongas u estreitas, enteras con 3-7 cm de largura e 2 cm d'amplaria. As flors, con 3 cm de diametro, son de color roya brillant e tienen 5 petals. O fruito ye una baya globular con crosta coriazia, o interior ye dibidito en lobulos que tienen lumerosas simients rebestitas con una cubierta dita sarcotesta, con polpa roya e sucosa. S'ubre espontaneyament cuan plega á estar matura.
Os paxaros en esta fase son atráitos por a color roya d'as sarcotestas e se'n minchan as simients, que s'ixemenan con os suyos escrementos (dispersión endozoocora).
Istoria
Ye una espezie orichinaria d'una rechión que abraca dende l'Irán dica lo norte d'os Himalayas. Lo introduzioron como cautibo en Armenia e a rechión mediterrania, e dimpués se naturalizó por totas as zonas con clima mediterranio no guaire fridas.
Ye muito apreziata en as zonas deserticas por estar protechita d'a desecazión por a suya pellete gruesa e coriazia, lo que permeteba que as carabanas la podesen trasportar grans distanzias, sin de perder garra cualidaz. Bi n'ha una antiga decumentazión. Se sape que se cautiba dende fa 5000 añatas lo menos en Asia ozidental e Norte d'Africa, se trobaba en os chardins colgants de Babilonia e en os baxorrelieus echipzianos. Os antigos echizianos preparaban con o suyo suco un bin lebero con gusto de chordón. Tamién ye menzionata en a biblia.
Hipocrates recomendaba o suco d'a minglana en cuentra d'a fiebre e como fortificant contra la malautía.
Os romans asoziaban a minglana á os fenizios e por ixo en deziban Punica. En España no ye un fruito introduzito por os musulmans como gosa dezir-se, car se'n conoxen representazions en l'arte iberico.
Produzión
Os prenzipals países produtors son: Israel, Libano, Echipto, Tunizia, España e Italia.
Simbolochía
Pa muitos pueblos ye una simbolo d'amor, de fertilidat e prosperidat:
- En a mitolochía griega, a primera minglana la plantó Afrodita, diosa de l'amor e la belleza. Ades, li ofrexió una minglana a Persefone pa seduzir-la.
- En Chava, ye asoziata a bels ritos que acomapañan o embaraze.
- En China, tienen como costumbre ofrexer-li una minglana á los rezién casatos pa que tiengan una deszendenzia lumerosa (a color roya d'esta fruita ye una color que atraye a la buena fortuna d'alcuerdo con a tradizión china).
Enrastres esternos
- Se veigan as imáchens de Commons sobre a minglanera.
- (es) A minglanera
- (es) A minglanera como árbol ornamental