Edificios desapareixius de Zaragoza

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Os edificios desapareixius de Zaragoza son os edificios que por diversos motivos han desapareixiu de teixiu urbano d'a ciudat de Zaragoza (Aragón).

A ciudat aconsiguió a suya esplendor urbanistica en o sieglo XVI cuan mas de 200 palacios, numerosas torres y ilesias poblaban as suyas carreras y plazas. Os viachers d'a epoca la contimparaban con Florencia (Italia). Manimenos en os sieglos XIX y XX s'arranó con gran parti d'iste patrimonio en una combinación d'abandono, desiria, intrés economicos y motivos ideolochicos.

Historia

Estroza en o sieglo XIX

Os Setios de Zaragoza suposoron un tremendo truco a la estructura urbana. Cualques edificios notables como o Convento de Sant Francisco, a Cruz d'o Coso u lo Reyal Monesterio de Santa Engracia fuoron destruyius. Atros, como que as Casas d'el Reino, seu d'a Deputación Cheneral d'Aragón y lo Chusticia d'Aragón, fuoron grieument danyaus. Manimenos l'impauto d'os Setios ye menor d'o que se le gosa atribuir.

En a segunda metat d'o sieglo XIX numerosos edificios estioron espaldaus por motivos ideolochicos (como que as puertas d'a muralla) u por motivos economicos (como por eixemplo a Torre Nueva).

Estroza en o sieglo XX

En o sieglo XX a destrucción seguirá a un ritmo frenetico aconseguindo o suyo punto culminant con a plegada d'a dictadura de Franco. Prochectos como que a nueva plaza d'o Pilar, a obridura d'a carrera Sant Vicent de Paul u a prolongación d'o Paseyo d'a Independencia destruirán grandizas extensions de terreno arranando con palacios, ilesias y casas humils.

Resumen d'os prencipals estricallos

Causa	Calendata	Superficie afectada	Eixemplos notables	Observanzas
Setios de Zaragoza	1808-1809		Convento de Sant Francisco, Cruz d'o Coso, Reyal Monesterio de Santa Engracia
Obridura d'a Carrera Alfonso I	1865		palacio de Torrellas
Nueva Plaza d'o Pilar		58.000 m²	Palacio d'o Marqués d'Ayerbe, Palacio d'Aytona	L'antigo barrio mozarabe estió esmolinau de raso.
Obridura d'a carrera Sant Vicent de Paul		29.819,64 m²	Palacio de Sora, Casa d'os Deputaus d'o Reino
Prolongación d'o Paseyo Independencia				Estió realizau nomás parcialment. A superficie prevista a espaldar yera de 29.000 m² y 116 edificios incluyindo lo Palacio d'os Torrero y lo Palacio d'os Pardo (hue Museo Camón Aznar).
Obridura d'a Via Imperial				Estió realizau nomás parcialment. Yera previsto espaldar o Mercau Central.

Referencias

• Datos: Q110099442