Debantero (fútbol)

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Un debantero^[1] u atacant^[1], ye un chugador de fútbol (u futbolista) que chuga en a posición d'ataque, la mas amanata a la portería rival, estando asinas os maximos responsables de marcar os gols d'o suyo equipo.

Ista posición tan enantata y as suyas limitatas responsabilidaz esfensivas, fan que os debanters marquen muitos mas gols que a resta d'os suyos companyers, y a sobén, istos chugadors son os mas conoixitos y quiestos por o publico, igual que gosan estar os mas caros d'a plantilla.

Tradicionalment, a numeración clasica en os países hispanos ta os debanters ye a d'o numero 9 ta o debantero centro y o 7 ta l'extremo. Encara que tamién ye frecuent que lis s'asigne os dorsals numero 8, 11, y incluso, en países anglosaxons, o 10. Manimenos, hue en día s'emplegan tamién os numeros superiors a l'11.

Formacions

As formacions modernas gosan emplegar entre un y tres debanters, estando lo mas común que bi n'haiga dos. Os entrenadors a sobén situgan a un d'istos dos debanters en l'eixe d'o campo, enfrontinato a la portería rival, mientres que l'atro ocupa o suyo puesto por dezaga d'o primero u por as bandas d'o campo, mirando continament dar pases de gol a lo suyo companyero adintro de l'aria. O primer caso se diz debantero centro y o segundo extremo dreito u ezquierdo.

De contino s'amostran as maneras mas usuals d'aliniar os debanters (en royo):

4-4-2
4-4-1-1
4-2-3-1
4-3-3

Debantero centro

Os debanters centros son a ormino os maximos goleyadors de l'equipo. A suya función ye a de ficar a pilota adintro d'a portería, por o que a punteria, a potencia y o remate son as caracteristica mas requiestas en istos chugadors. Tanto os centrocampistas como l'extremo han de facilitar-li o balón constantment.

Un tipo de debantero centro ye aquel que se queda amán d'o punto de penalti asperando que os suyos companyeros li pasen a pilota. Son chugadors con muit buena puntería, reflexos rapedos, altos y fuertes fisicament. A sobén son criticatos por a suya manca de chuego y por estar oportunistas. Eixemplos d'istos debanters son: Gerd Müller, Ruud van Nistelrooy, Pauleta, David Trézéguet, Gary Lineker, Ian Wright, Filippo Inzaghi, Michael Owen y Martín Palermo. D'atra man, atros debanters centros retaculan bels metros de l'aria rival t'aduyar a lo centro d'o campo y recuperar o balón, por eixemplo Samuel Eto'o, Craig Bellamy, Thierry Henry y Ronaldo.

Ista posición pende muito d'a tactica y d'a formación, y no ye inusual que os dos debanters sían debanters centros, encara que muitos entrenadors argumentan que l'uso de dos debanters centros dificulta la faina d'os dos en l'aria. Iste ye o caso de Marcelo Bielsa seleccionador d'selección archentina, cuan en a Copa d'o Mundo 2002 se negó a aliniar chuntos a Gabriel Batistuta y a Hernán Crespo.^[2]

Extremos

Os extremos son chugadors que s'ocupan por un regular d'os costatos de l'aria, ninviando centros a lo debantero u pases de gol. Gosan estar chugadors mas rapedos y con un mayor control d'o balón, igual que una mica mas chicoz fisicament que os debanters centros. Iste tipo de chugadors son os que se desmarcan ta recullir pases en profundidat d'os centrocampistas. Eixemplos d'ista posición son: Simão Sabrosa, Joaquín, Cristiano Ronaldo, Ricardo Quaresma, Arjen Robben, Messi, Thierry Henry u Robinho.

Cal destacar, que en o mundo anglosaxón, l'extremo u winger tien un rol principalment d'o centro d'o campo, por ixo, a sobén se tracta de wingers a chugadors interiors, u enganches, que, en estar un puesto intermeyo entre o centro d'o campo y l'aria rival, a cultura anglosaxona lo prene como un puesto de debantero, mientres que en os países hispanos ye un centrocampista.