Día Nacional d'Aragón
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
O Día Nacional d'Aragón se celebra toz os anyos o 23 d'abril. Con iste día se fa homenache a Sant Chorche, santo patrón d'o Reino d'Aragón dende o sieglo XV.
En o Estatuto d'Autonomía d'Aragón apareixe en l'Articlo 3.— Simbolos y capitalidat, O día d'Aragón ye o 23 d'abril.[1]
Historia
[editar | modificar o codigo]A relación de Sant Chorche con Aragón prencipia en l'anyo 1096, con l'aduya d'o santo a lo rei Pero I d'Aragón en a reconquiesta d'a ciudat de Uesca en a batalla d'Alcoraz.
O patrocinio de Sant Chorche se fació oficial en l'anyo 1461, as Corz de Calatayú convocatas por Chuan II estableixen a festividat por o siguient fuero:
Un sieglo dimpués, en as Corz de Monzón de 1564 se confirma o fuero establindo una pinyora de sisanta sueldos chaqueses ta qui no guarde a dita fiesta.
Dimpués de l'abolición d'os fueros, no ye dica o 10 d'abril de 1978, un día dimpués d'a constitución d'a Deputación Cheneral d'Aragón como institución preautonomica, cuan os suyos consellers apreban, por unanimidat, declarar o 23 d'abril como Día d'Aragón.
A festividat de Sant Chorche como Día d'Aragón prene o ran de Lai o 16 d'abril de 1984, en que se declara a calendata d'o 23 d'abril festivo en tot Aragón, y a la fin en a reforma d'o Estatuto de l'anyo 2007 s'adhibe en l'articlo 3 a festividat nacional d'Aragón.
Actos
[editar | modificar o codigo]O día de Sant Chorche se fan diferents actos institucionals arredol d'Aragón:
- Premios Aragón: Dende l'anyo 1984 a Deputación Cheneral d'Aragón da medallas y premios a diferents personalidaz aragonesas. Ye o premio mas important que concede o Gubierno d'Aragón.
- Se fan actos institucionals en as tres capitals de provincia aragonesas, Zaragoza, Uesca y Teruel.
- En as carreras de muitas ciudatz y poblacions aragonesas se fan actuacions musicals y culturals.
- En a plaza Aragón de Zaragoza debant d'a estatua de Chuan de Lanuza se fa un sinyal d'Aragón de flors con a colaboración d'os ciudadans.
- Bellas anyadas s'aproveita ista calendata ta fer manifestacions, por eixemplo contra o trescole de l'Ebro u ta demandar mas autogubierno u competencias t'Aragón.