Cudición

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Prensa de cudir de 1818

A cudición ye a operación de cudir, imprentar y sellar una pieza de metal ta convertir-la por un regular en moneda. A ceca ye o nombre que se da a la casa u taller a on se fa a cundición.

As primeras monedas se feban metendo metal fundiu en un molde. Dende a epoca griega dica o sieglo XVI a cudición se feba con un martiello con un metodo consistent en meter una pieza de metal escalfada entre dos troquels (moldes de fierro), o superior d'os cuals en estar golpeau por o martiello imprentaba a moneda. A partir d'o sieglo XVI s'introduce a tecnica de cudición con molín en a que se fan servir dos cilindros grabau con as dos caras d'as monedas y por a on pasa una lamina metalica que queda imprentada y dimpués s'ha de retallar. Dende 1850 apareixe o torno mecanico en o que continan basando-se as maquinas actuals.

Historia[editar | modificar o codigo]

Creso (m. 546 aC) ye por un regular reconoixiu por estar o primer puesto en meter en circulación cudicions de pureza y peso certificaus por un gubierno. A falsificación estió amplament cheneralizada mientres a Edat Meya. En zaguerías d'o sieglo XV, fue desenvolicau en Italia un equipamiento que yera capable de proveyer monedas de peso y grandaria estables.

A Revolución industrial suposó un empentón en as tecnicas refinadas de cudición. Manimenos, a mayoría d'os elementos decorativos basicos d'a cudición moderna amaneixioron en a antigüidat.

En o mundo griego, o grabau en relieu reemplazó gradualment a las malament foradadas monedas d'os lidios. Aleixandre Magno estió qui inventó a moneda-retrato; istas en primeras representaban dioses u herois y dimpués monarcas. Dica zaguerías d'o sieglo XIX, as monedas chinas fuoron moldeadas de forma muit parellana a las primeras griegas; istas monedas cuadradas foradadas de bronce s'emitioron esencialment en a mesma grandaria y forma mientres cuasi 2.500 anyos.

Vincos externos[editar | modificar o codigo]