Crida en esfensa d'os dreitos alacetals en Internet

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

A Crida en esfensa d'os dreitos fundamentals en Internet ye un texto surtito contra a disposición final primera de l'Anteprochecto de Lei d'Economía Sostenible, proposato por o Gubierno d'Espanya. O contenito d'ista disposición en o texto estableixe a modificación d'a Lei 34/2002, d'11 de chulio, de Servicios d'a Sociedat d'a Información y d'o Reyal Decreto Lechislativo 1/1996, de 12 d'abril, por o cual s'apreba o texto Refundito d'a Lei de Propiedat Intelectual, con l'obchectivo de protecher a propiedat intelectual debant d'a piratería en Internet.

D'alcuerdo con a información d'o diario 20 minutos, o documento fué elaborato por un internauta y bels cuaranta periodistas, bloguers y profesionals d'Internet. Ta ista peculiar redacción colaborativa s'emplegó una ferramienta en beta: Google Wave. O documento, en forma de decalogo, fué publicato y cedito de forma libre de tot por os suyos coautors a las 9 oras d'o miércols 2 d'aviento.

A crida ha estata tradueita a diferents luengas: anglés, catalán, gallego, aragonés y asturiano.

Dos días dimpués Google ya indexaba un millón de referencias a iste documento, a mayoría copias d'internautas que refirmaban os suyos prencipios. D'atra man o grupo creyato en Facebook ta agrupar a las personas que refirman. A crida blincó, en menos de tres días, a cifra de 100.000 (se veiga cifra en a pachina d'o grupo). Mientres que o hashtag #manifesto aconseguiva o número 1 en Espanya, d'alcuerdo con os datos de es.twirus.

A importancia d'a reacción fació que o Ministerio de Cultura convocase a 14 personas relevants d'o mundo d'Internet en una reunión en la que a ministra y os representants exposoron as suyas posturas sin d'establir garra prencipio d'alcuerdo.

Contenito d'a crida

Debant d'a inclusión en l'anteprochecto espanyol de Lei d'Economía sostenible de cambeos lechislativos que afectan a o libre exercicio d'as libertaz d'expresión, información y o dreito d'acceso a la cultura a traviés d'Internet, os periodistas, bloguers, usuarios, profesionals y creyadors d'Internet manifestamos a nuestra firme oposición a ixe prochecto y dicimos que…

1. Os dreitos d'autor no puede situgar-se en o cobalto d'os dreitos fundamentals d’'os ciudadans, como o dreito a la privacidat, a la seguridat, a la presunción d'inocencia, a l'amparo chudicial efectivo y a la libertat d'expresión.

2. A suspensión de dreitos fundamentals ye y ha de continar estando competencia exclusiva d'o poder chudicial. Garra cierre sin sentencia. Iste anteprochecto, contra o estableixito en l'articlo 20.5 d'a Constitución dixa en mans d'un organo no chudicial -un organismo pendient d'o Ministerio de Cultura espanyol-, a potestat de viedar a os ciudadans espanyols l'acceso a cualsiquier pachina web.

3. A nueva lechislación creyará inseguridat churidica en o sector tecnolochico espanyol, fendo mal a un d'os poquez campos de desembolique y esdevenidero d'a economía, aturando a creyación d'empresas, metendo trabas a la libre competencia y fendo que vaiga mas amonico a suya prochección internacional.

4. A nueva lechislación proposada menaza a os nuevos creyadors y fa mas dificil a creyación cultural. Con Internet y os siguients adebantos tecnolochicos s'ha democratizato a creyación y emisión de contenitos de tota mena, que ya no bienen d'as industrias culturals tradicionals, sino de muitas fuents esferenciatas.

5. Os autors, como toz os treballadors, tienen dreito a vivir d'o suyo treballo con nuevas ideyas creativas, modelos de negocio y actividaz asociatas a las suyas creyacions. Prebar de refirmar con cambeos lechislativos a una industria viella que no ha sabiu adaptar-se a iste nuevo entorno no ye chusto ni realista. Si o suyo modelo de negocio yera basau en o control d'as copias d'as obras y en Internet no ye posible sin faltar a os dreitos fundamentals, habrían de buscar-se unatro modelo de negocio.

6. Creyemos que as industrias culturals amenistan ta pervivir alternativas modernas, eficaces, creyibles y adubibles que s'adapten a os nuevos emplegos socials, en cuenta de limitacions desproporcionatas y ineficaces con o fin que dicen buscar.

7. Internet ha de funcionar de forma libre y sin d'interferencias politicas reclamatas por sectors que preban de perpetuar viellos modelos de negocio y viedar que o saber humán contine estando libre.

8. Desichimos que o Gubierno guarancie por lei a neutralidat d'o Rete en Espanya, debant de cualsiquier presión que pueda fer-se, como marco ta o desembolique d'una economía sostenible y realista cara t'o futuro.

9. Proposamos una verdadera reforma d'o dreito de propiedat intelectual endrezada ta a suya fin: tornar a la sociedat o conoiximient, impulsar o dominio publico y meter mugas a os abusos d'as entidaz chestoras.

10. En democracia as leis y as suyas modificacions han d'aprebar-se dimpués d'o debate publico y dimpués de consultar a toz os afectaus. No ye de buen admitir que se faigan cambeos lechislativos que afectan a dreitos fundamentals en una lei no organica y que antimás ye feita ta atra materia.

Referencias

• Datos: Q3573586