Constantín I

De Biquipedia
(Reendrezau dende Costantín I)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Iste articlo ye sobre o emperador romano Constantín I; ta atros usos, se veiga Constantín I.
Constantín I
Emperador de l'Imperio Romano


324 (enantes no yera emperador de tot l'imperio) - 337
Predecesor Constancio Cloro
Succesor Constancio II

Nombre real Flavius Valerius Aurelius Constantinus
Naixencia 27 de febrero de 272
Muerte 22 de mayo de 337
Enterreco Ilesia d's Santos Apóstols, Istambul (tresladau posteriorment)
Consort Minervina
Fausta
Descendencia Constantina, Helena, Crispo, Constantín II, Constancio II y Constante
Dinastía Dinastía constantiniana
Pai Constancio Cloro
Mai Helena

Constantín I (Flavius Valerius Aurelius Constantinus en latín), naixito o 27 de febrero de 272 en Naissus (Moesia) y muerto o 22 de mayo de 337 en Nicomedia, estió emperador de l'Imperio Romano dica a suya muerte en l'anyo 337. Estió o primer emperador que miró l'apoyo cristiano y convocó o primer Concilio de Nicea

Con o Edicto de Milán de l'anyo 313 aturó la persecución d'os cristianos y dió libertat de culto a lo cristianismo, de conchunta con totas as demás relichions de l'Imperio. Constantín tamién ye conoixiu per haber refundau a ciudat de Bizancio (hue Istambul, en Turquía), clamando-la Nueva Roma u Constantinoble (Constantini-polis; la ciudat de Constantín). Facilitó la convocatoria d'o Primer Concilio de Nicea en l'anyo 325, que produció la declaración d'a creyencia cristiana conoixida como o Credo de Nicea. Se considera que estió esencial pa la expansión d'esta relichión, y os historiadores, dende Lactancio y Eusebio de Cesarea dica l'actualidat lo presentan como o primer emperador cristiano, si bien estió baltizau cuan ya se trobaba en o suyo leito de muerte.

A segunda tetrarquía[editar | modificar o codigo]

En l'anyo 305 remató a primera tetrarquía con a renuncia de Dioclecián y Maximián, que teneban o cargo d'Augusto. Os dos Césars se convertioron en augustos y dos oficials ilirians fuoron nombratos nuevos Césars. En a segunda tetraquía Constancio Cloro yera Augusto d'Occident y Severo II en yera o César, mientres que en Orient Galerio yera l'Augusto y Maximín Daya o César.

Manimenos Constancio Cloro, que cayó malauto en una expedición contra os pictos de Caledonya y morió o 25 de chulio de 306 en Eburacum y tot s'embolicará. O suyo fillo Constantín, que se trobaba con él a la suya muerte en Eburacum ye proclamato augusto por as tropas leyals a lo suyo pai y por o cheneral Croco. A l'inte Severo II, que yera o César d'Occident, fue proclamato Augusto por Galerio. En ixa mesma anyata en Roma a chent nombraba emperador a Maxencio, o fillo de Maximián, y Maximián torna a la politica reclamando o títol d'Augusto.

Por 20 anyatas bi habió una baralla por o poder y Constantín rematará por imposar-se.

Constantín en fuents aragonesas y navarras[editar | modificar o codigo]

Ye citato en o "Liber Regum":

Apres de Philipus regno Constantin de Roma, el fillo de Costant e de la reina Elena, filla del rei lohel, d Anglaterra. Ad est emperador de Roma Costantin plogo a Deus e conuertielo Sant Siluestre z babtizolo e fo xiano. En esta sazón foron ia los godos entrados en Espanya.
Regno Costantin XXX annos. E pues regno en Roma so fillo Costant XXIIII annos, e fo mal rei & erege, que todos los xianos que trobo en so reismo todos los tormentó.

Tamién ye nombrato en o "Libro d'o Trasoro":

adquisida en el tiempo de Siluester. Mas los otros emperadores que despues Constantin fueron non eran asi dulces nj assi buen ayre como el fue

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]


Predecesor:
Constancio Cloro
Emperador de Roma
306-337 con Galerio, Licinio y Maximín Daia
Succesor:
Constancio II