Basalto

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Basalto. Irlanda. Rollata d'os chigants
Acopio de basalto picato procedent de Cantera Batoví, Tacuarembó, Uruguai, ta fer-lo servir como balasto.

O basalto ye una roca ignia de gran fin y composición mafica, ixo ye, con un alto contenito de fierro y magnesio. Os suyos minerals mayoritarios son piroxens. Puet haber-ie grans cantidaz d'olivín pero no siempre. Bi ha feldespatos. Tamién puet haber-ie cuarz, pero ye incompatible con l'olivín.

De color escuro, ye a roca mes abuntant en a crosta oceanica, formato per enfridamiento rapedo d'o magma, emerchito d'o manto por os volcans. Per este esme gosa presentar vacuolas y zaboyar amplas arias.

Ye común que a roca esposata a la atmosfera se meteorice. Per contra, Tamién ye común que lo material procedent de bancos cerenyos siga de muit buena calidat y adecuato ta lo suyo emplego en construcción, lo que se verifica con prebatas. Entre as usuals son a prebata d'esgaste per o procedimiento de Los Angeles, actualment con tendencia a lo desuso d'este material, y a prebata de durabilidat per acolada en dimetil sulfoxido.

En Tierga y Arandiga (Zaragoza) bi ha un basalto alcalín espilitizau[1] d'o Triasico. A suya meteorización produció un augmento d'a cantidat de fierro constituindo un chacimiento espleitau en ixas envueltas d'os celtibers.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (es) Joaquín Bastida Cuairan, Andrés Pocoví Juan, M. M. Reventós, Josefina Besteiro Rafales, Marceliano Lago San José: Los basaltos alcalinos subvolcánicos espilitizados de Arandiga (provincia de Zaragoza): estudio mineralógico y geoquímico. Acta geológica hispánica, ISSN 0567-7505, Vol. 24, Nº 2, 1989 , pachinas. 115-130

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Commons
Commons
Se veigan as imáchens de Commons sobre Basalto.