Amaiur
Iste articlo ye sobre o lugar d'Amaiur en a val de Baztan, t'atros usos, se veiga Amaiur (desambigación).
Amaiur | |
---|---|
Localidat de Navarra | |
Suportalada que da dentrada a lo nuclio d'o municipio | |
Entidat • Estato • Comunidat • Municipio |
Localidat![]() ![]() Baztan |
Población • Total |
284 hab. (2010) |
Altaria | 280 m. |
Distancia • 58 km km |
enta Pamplona |
Chentilicio | amaiurtarras (en vasco) |
Patrons | Asumpción d'a Virchen |
Amaiur (Maya en castellán) ye un lugar navarro d'o norte d'a val de Baztan situato en l'extremo d'a cara sud d'o puerto d'Otsondo, que se troba a una distancia de 8 kilometros d'Elizondo, cabecera d'o municipio, y a 58 km de Pamplona, a o que se i plega a traviés d'a carretera nacional N-121b. Seguntes o censo de 2010, a suya población ye de 284 habitants.[1]
Amaiur ye l'eixemplo de pueblo d'una sola carrera, an as construccions d'as viviendas y edificios que fan parte d'o lugar se i troban situatos a totz dos cantos d'a mesma. Ta accedir-ie s'ha de travesar una suportalada con forma d'arco, que fa la vez de muga d'os limites d'o espacio urbano, an se i troba un crucero de zaguerias d'o sieglo XVII.
Mugas[editar | editar código]
Amaiur fa muga con Azpilkueta a lo sudueste, con Arizkun y Erratzu a lo sud y con Urdazubi a lo norueste.
Urdazubi | ||
![]() |
||
Azpilkueta | Arizkun y Erratzu |
Historia[editar | editar código]
O lugar d'Amaiur ye conoixito por estar o puesto an acayeció un d'os zaguers episodios d'a conquiesta de Navarra por parte d'o reino de Castiella en o sieglo XVI. Iste feito, conoixito como o setio d'o Castiello d'Amaiur, tenió lugar entre os dias 15 y 19 de chulio de 1522, quan una guarnición d'uns 200 navarros baixo lo mando de Jaime Vélaz de Medrano, habió de fer frent a un exercito de 10.000 castellans y navarros beaumonteses que lis cercoron y asetioron. Os setiaus navarros resistioron quantos enrastes dende lo 15 dica lo 22 de chulio, calendata en que finalment rebloron. Diyas más tarde, o 12 d'agosto, s'ordenó destruir a fortaleza metendo-li fuego.
O 30 de chunio de 1922, en o mesmo puesto an se i trobaba lo castiello d'Amaiur, se debantó un monolito en recordanza d'os navarros que lo esfensoron, que resultó estricallato dimpués que fesen esclatar un carga explosiva la nueit d'o 26 al 27 de chulio de 1931. No seria dica l'anyo 1982 quan, con refirme d'as deputacions de Navarra, Alava, Guipúzcua y Vizcaya, amás d'o Gubierno Vasco, fue reconstruito y reinaugurato de nuevo.
Cultura[editar | editar código]
Fiestas y celebracions[editar | editar código]
As fiestas grans d'Amaiur se celebran o 15 d'agosto en honor a Asumpción de Santa María.
Molimentos principals[editar | editar código]
- Palacio d'Arretxea, un palacio d'o sieglo XVI (Arretxea jauregia, en vasco).
- Palacio Borda, un palacio de 1702 (Borda jauregia).
- Casa Arriada, un edificio d'a lo menos d'o sieglo XVI (Arriada etxea).
- Molimento en remeranza d'o castiello d'Amaiur (Amaiurko Gaztelua)
Lugars d'o municipio de Baztan | |
---|---|
Almandoz | Amaiur | Aniz | Arraioz | Arizkun | Azpilkueta | Berroeta | Elbete | Elizondo | Erratzu | Gartzain | Irurita | Lekaroz | Oronoz | Ziga |