Telecomunicación

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Se clama telecomunicación a la tecnica ta transmitir un mensache dende un puesto dica unatro (normalment de traza bidireccional). A palabra proviene d'o griego tele, que significa distancia. Por tanto, o termin telecomunicación aculle todas as trazas de comunicación a distancia, incluindo-ie radio, telegrafía, televisión, telefonía, transmisión de datos y interconexión de ordenadors.

Historia[editar | modificar o codigo]

La base matematica sobre o que se construyen as telecomunicacions fue desembolicau por o fisico anglés James Clerk Maxwell. Maxwell introdució o concepto d'onda electromagnetica, que fa posible una descripción matematica adecuada d'a interacción entre electricidat y magnetismo, por medio d'as celebres ecuacions que describen y cuantifican os campos de fuerzas electricas y magneticas (conoixidas dende alavez como ecuacions de Maxwell). Maxwell predició que yera posible propagar ondas producidas por campos electromagneticos en o espacio libre, feito que dimpués corroboro Heinrich Hertz en 1887, ueito anyadas dimpués d'a muerte de Maxwell. Isto suposó a fita que sinyala o prencipio d'a comunicación rapida a distancia. Hertz desembolicó o primer transmisor de radio chenerando ondas a frecuencias entre 31 MHz y 1.25 GHZ.

Heinrich Rudolf alredol de 1849.

As telecomunicacions escomienzan propiament en a primer metat d'o sieglo XIX con o telegrafo electrico, que permitió de ninviar mensaches con letras y numeros. A ista invención se le fizon dos milloras notables: l'adición, por parti de Charles Wheatstone, d'una cinta foradada ta poder recullir mensaches sin que fuese menister a presencia d'un operador, y a capacidat de ninviar mas d'un mensache por a mesma linia, o que dimpués se clamó telegrafo multiple, adhibida por Emile Baudot.

Mas tarde apareixió o teléfono, con o que fue posible a comunicación emplegando a voz, y posteriorment, a revolución d'a comunicación inalambrica (sin de filos): as ondas de radio.

A prencipios d'o sieglo XX apareixe o teletipo, que emplegando o codigo Baudot, permitiba de ninviar textos con escritos con un traste pareixiu a una maquina d'escribir, y recullir-los en o destín imprentaus por tipos movius por relés.

O termino telecomunicación fue definiu por primer vegada en a reunión conchunta d'a XIII Conferencia d'a UTI (Unión Telegrafica Internacional) y a III d'a URI (Unión Radiotelegrafica Internacional) que prencipió en Madrit o día 3 de setiembre de 1932.

A definición aprebada alavez fue:
Telecomunicación ye toda transmisión, emisión u recepcion de signos, sinyals, escritos, imáchens, sons u informacions de cualsiquier mena por filos, radioelectricidat, medios opticos u atros sistemas electromagneticos.

O día 9 d'aviento de 1932, se sinyó en Madrit o Convenio por o que se creyó a Unión Internacional de Telecomunicacions (UIT) que dende alavez sustituiría a os dos organismos anteriors (UTI y URI).

Por metat d'o sieglo XX apareixió o siguient trate que revolucionó as telecomunicacions: o módem que fizo posible a transmisión de datos entre ordenadors y atros dispositivos.

En a decada d'os sesanta prencipia a unión entre as telecomunicacions y a informática con l'emplego de satelites de comunicación y os rez de conmutación de paquez.

A decada siguient se caracterizó por o prencipio d'os rez d'ordenadors y os protocolos y arquitecturas que sirvión d'fundamento t'as telecomunicacions modernas (en istas anyadas apareixe l'ARPANET, que orichinó a internet). Tamién puede destacar-se que in istos anyos s'enceta a fuga d'a normalización d'as telecomunicacions: o CCITT treballa en a normalización d'os rez de conmutación de circuitos y de conmutación de paquez y a Organización Internacional ta la Standardización creya o modelo OSI. A fins d'as anyadas 70, apareixen os rez d'aria local,

En as anyadas 80, os ordenadors personals se tornón populars, apareixendo os rez dichitals. Os rez de telecomunicación s'esparden fendo-sen omnipresens.

En a zaguer decada d'o sieglo XX apareixe a internet, que s'espardió por tot o mundo. Enguán, a prencipios d'o sieglo XXI somos vivindo o escomencipio d'a interconexión global, a traviés de toda mena de dispositivos, mas y mas rapedos, compactos y poderosos.

Aspectos de disenyo d'un sistema de telecomunicación[editar | modificar o codigo]

Os elementos que forman un sistema de telecomunicación son: un transmisor, o medio de transmisión que constituye una canal de comunicacions y finalment un receptor. .
O transmisor ye un dispositivo que transforma u codifica os mensaches en un fenomeno fisico: un sinyal. O medio de transmisión, por a suya naturaleza fisica, ye posible que cambee u estorbe o sinyal en o suyo trachecto dende o transmisor dica o receptor. Por ixo, o receptor ha de tener un mecanismo d'escodificación que pueda recuperar o mensache orichinal pendendo en o livel de cualidat d'o sinyal recibiu. En bels causos, o receptor final ye l'oyiu u o uello humano (u en bel caso extremo, atros organos sensorials) y a recuperación d'o mensache orichinal ye feita por o celebro.

Una telecomunicación puede estar punto a punto, punto a multipunto u teledifusión u broadcasting, que ye una traza particular de punto a multipunto en que a comunicación se fa solo que dende o transmisor enta os receptors, estando a radiodifusión (teledifusión emplegando ondas de rayo como medio de transmisión) a suya versión mas popular.

Una d'as funcions d'os incheniers de telecomunicación consiste ye analisar as propiedaz fisicas d'o medio de comunicación y as propiedaz estatisticas d'o mensache ta disenyar a consonant os mecanismos de codificación y descodificación mas conformes.

Cuan os sistemas se disenyan ta que a decodificación final siga feita por os organos sensorials humanos (prencipalment a vista y l'oyiu), s'ha de parar cuenta en as caracteristicas psicolochicas y fisiolochicas d'a percepción humana. Isto tiene consecuencias importants, y l'incheniero ha d'investigar qué defectos pueden estar toleraus en o sinyal sin que estorben a comprensión d'a información vista u oyida.

En una canal de comunicación se preducen imperfeccions como: rudio impulsivo, rudio termico, retardo de propagación, función de transferencia de canal no linial, caítas repentinas d'o sinyal (microcortes), limitacions en l'amplura de banda y reflecions d'o sinyal (leco). Buena cosa d'os modernos sistemas de telecomunicacion aproveitan beluna d'istas imperfeccions ta amillorar a la fin a cualidat d'a canal.

Enguán ya no s'amenista establir vinclos fisicos entre dos puntos ta transmitir a información d'un punto a l'atro. Dende l'anviesta d'a telecomunicación, vivimos en un mundo a cada vegada mas chicot, an que os feitos escayeixius en un puesto, se transmiten a escape enta tot o mundo. Dentramos en una nueva clase de sociedat en a que a información manda. Ista ye conoixida como a Sociedat d'a Información.

Atros aspectos d'intrés[editar | modificar o codigo]

O cientifico d'os laboratorios Bell Claude E. Shannon publicó en 1948 un estudio titulau Una teoría matematica d'a comunicación. Ista publicación clavó una fita t'a realización d'os modelos matematicos emplegaus ta describir sistemas de comunicación, drento d'a clamada teoría d'a información. A teoría d'a información nos permite evaluar a capacidá d'una canal de comunicación d'acuerdo con a suya amplura de banda y suya relación sinyal a ruido.

En a calendata d'a publicación de Shannon, os sistemas de telecomunicación yeran basaus, a mas gran parti, en circuitos electronicos analochicos. A introducción masiva de circuitos integraus dichitals ha feito posible a os incheniers de telecomunicación aproveitar as aventallas d'a teoría d'a información, amaneixendo un campo d'especialidat en o disenyo de circuitos y algoritmos ta procesar a información present en os sinyals. Ista demba ye conoixida como procesamiento de sinyals dichitals.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]