Oopart

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Chiquetas piezas de l'antigo mecanismo d'Antiquitera trobau en o fundo d'as auguas d'a Mar Mediterrania.

Oopart (de l'anglés Out of Place artifacts, literalment obchectos difuera de puesto) ye un termin enfalcau per o naturalista y criptozoologo estausunidense Ivan T. Sanderson ta referir-se a un obchecto intresant historica, arqueolochica u paleontolochicament trobau en un contexto muito inusual u cuasi imposible.

O termin ye emplegau ta describir una graniza variedat d'obchectos dende anomalías estudiatas per as principals corrients cientificas a pseudo-arqueolochía muito luent d'ixas corrients, u obchectos que s'han contrimostrau estar falsificacions u tener explicacions mundans.

En bellas ocasions, anque raras, a valura d'istos ooparts ye adempribiata per os cientificos. Per eixemplo cuan resulta contrimostrau que bel obchecto estió creyau con una tecnolochía que previament se preixinaba que a antiga cultura que lo construyó no en teneba pas.

D'entre istos, cal esmentar a Lente de Nimrud y a maquina d'Antiquitera una pieza que cambeó a repleca cientifica que se teneba sobre as antigas tecnolochías. Ista ye un mecanismo con forma de reloch trobau drento d'una nau griega naufragata enta par d'o 150-100 aC (bellas mil anyadas antis de que estioron inventaus os relochs). Ista maquina ha resultau estar una especie de computador mecanico y ha estau desaminau ante os rayos X per afamaus cientificos mudernos.

Os ooparts son a ormino d'intrés ta creyaccionistas y atras collas de chents que rechiran evidencias que refuten a teoría d'a evolución u que repunten a noción d'un Diluvio Universal u mesmo vesitas alienichenas en un remoto pasau.