Manchuria

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Manchuria ye una rechión historica d'Asia repartita actualment entre China y Rusia y situata entre Mongolia interior, atras parz de China, Corea d'o Norte, Siberia y l'Oceano Pacifico. A part chinesa d'a Manchuria historica tien 1.550.000 km² y corresponde a una part de l'este de Mongolia Interior y a la rechión de Dongbei Pingyuan, con as provincias de Liaoning, Heilongjiang y Jilin. A part rusa d'a Manchuria historica tien 1.000.000 km² y corresponde a Primorsky Krai, Amurskaya Oblast, a lo sud de Khabarovsk Krai y a Yevreyskaya avtonomnaya oblast. A vegatas cuan se parla de Manchuria se fa referencia en realidat a la rechión de Dongbei Pingyuan de China, que ye a part central d'a rechion y on ye a capital historica, Mukden (uei Shenyang).

Os pueblos tunguses, pueblos mongols y nivkhes son os habitadors tradicionals, actualment predominan os chineses han y os rusos.

Historia[editar | modificar o codigo]

Manchuria ye l'orichen d'os Xianbei, Khitan y Jurchen, pueblos que invadioron China, on creyoron dinastías gobernants. Os khitan yeran mongols u una branca colateral con o mesmo orichen. Os Jurchen yeran d'orichen tungús y se convertioron en o pueblo manchú enta o sieglo XVII, pueblo que da nombre a Manchuria. A zaguera dinastía reinant en China estió a dinastía Qing, surchita d'os manchús.

Os manchús vedaban a inmigración de hans ta Manchuria, pero os zaguers tiempos d'o suyo mandato os Qing permitioron a los chineses d'etnia han emigrar a Manchuria pa evitar que cayese en poder de l'Imperio Ruso. Os Qing tamién deportoron a los dagur ta Mongolia y Xinjiang pa evitar que cayesen en a esfera d'influencia d'os rusos. l'Imperio Ruso prenió o control de bels territorios de Manchuria en o tractau de Nertchinsk en 1689, cuan se fixan unas mugas entre l'Imperio Ruso y China. l'Imperio Ruso plegó a ocupar cuasi tota a Manchuria historica dica que fue derrotata en a Guerra Ruso-Chaponesa (1904-1905).

Mapa politico de Manchuria (1933-1945)

Os hans rematoron por predominar demograficament en Manchuria, y a emigración de hans continó en o periodo d'ocupación chaponesa, cuan os chaponeses permitioron a emigración masiva de hans como man d'obra barata en o suyo estato satelite de Manchukuo. A ocupación chaponesa fue seguita por una breu pero destructiva ocupación sovietica a la fin d'a Segunda Guerra Mundial. China recuperó Manchuria, y en o periodo comunista continó a inmigración chinesa.

Veyer tamién[editar | modificar o codigo]