Ciclo de Leinster

De Biquipedia
(Reendrezau dende Ziclo de Leinster)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O ciclo de Leinster ye un ciclo mitolochico que recenta as aventuras d'os Fianna u Fenians, una banda guerrera que son cazataires, cobradors d'impuestos por part d'o rei (eufemismo de bandolers) y encargatos de mantener l'orden una part de l'anyo (atra viven con a población).

Representan a mitolochización d'os clans vasallos de galos (Galiain), britans (Fir Domnan) y belgas (Fir Bolg) que viviban sobretot en o sudeste d'Irlanda y que introducioron a cultura de la Tene. Estos clans no yeran bien consideratos por l'aristocracia gaelica nativa, que los heban chusmesos.

O nombre d'esta banda guerrera, igual que o mas famoso d'os suyos liders, Finn, ye relacionato con o protocelta Vindo, que significa "blanco", "polito", "fermoso", con pelo royo y que ha dato nombre a l'etnonimo galo Veneti y a Gwinedd, o norte de Galas.

Teneban como totem a lo ciervo. Finn teneba como nombre verdader Demné (ciervo paleto) y tenió a lo suyo fillo Oisin (que significa cervato) con Sadv, una muller que a mitat de l'anyo yera una cierva; su nieto ye Oscar, que significa amant d'os ciervos.

O padre de Demné yera Cumhal, d'un clan galiain (galos d'Irlanda); o clan de Morna (os Morini historicos) mató a Cumhal y prenió o poder. Demmé ye criato por mullers guerreras y con poders machicos y se converte en un gran guerrero. Prene muita sabiduría cuan suca os didos antes de minchar-se a un salmón machico. Dimpués d'a suya iniciación guerrera prene o nombre de Finn, y d'astí o nombre Finn Mac Cumhail.

Finn venga a lo suyo padre y prene o poder d'os Fenians. Dimpués de muitas aventuras, y desventuras como a de Diarmaid, ye muerto por o clan de Morna.