Ciclo de Leinster

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O ciclo de Leinster ye un ciclo mitolochico que recenta as aventuras d'os Fianna u Fenians, una banda guerrera que son cazataires, cobradors d'impuestos por part d'o rei (eufemismo de bandolers) y encargatos de mantener l'orden una part de l'anyo (atra viven con a población).

Representan a mitolochización d'os clans vasallos de galos (Galiain), britans (Fir Domnan) y belgas (Fir Bolg) que viviban sobretot en o sudeste d'Irlanda y que introducioron a cultura de la Tene. Estos clans no yeran bien consideratos por l'aristocracia gaelica nativa, que los heban chusmesos.

O nombre d'esta banda guerrera, igual que o mas famoso d'os suyos liders, Finn, ye relacionato con o protocelta Vindo, que significa "blanco", "polito", "fermoso", con pelo royo y que ha dato nombre a l'etnonimo galo Veneti y a Gwinedd, o norte de Galas.

Teneban como totem a lo ciervo. Finn teneba como nombre verdader Demné (ciervo paleto) y tenió a lo suyo fillo Oisin (que significa cervato) con Sadv, una muller que a mitat de l'anyo yera una cierva; su nieto ye Oscar, que significa amant d'os ciervos.

O padre de Demné yera Cumhal, d'un clan galiain (galos d'Irlanda); o clan de Morna (os Morini historicos) mató a Cumhal y prenió o poder. Demmé ye criato por mullers guerreras y con poders machicos y se converte en un gran guerrero. Prene muita sabiduría cuan suca os didos antes de minchar-se a un salmón machico. Dimpués d'a suya iniciación guerrera prene o nombre de Finn, y d'astí o nombre Finn Mac Cumhail.

Finn venga a lo suyo padre y prene o poder d'os Fenians. Dimpués de muitas aventuras, y desventuras como a de Diarmaid, ye muerto por o clan de Morna.