Simetría

O concepto de simetría (d'o griego συμμετρεῖν, mesurar conchuntament) ye un termin muit emplegato en as diferents brancas d'as sciencias. En cheneral, se diz simetría a o feito de que bells obchectos no cambean quan s'aplica una determinata operación.
Ista definición tan ampla se puet visualizar con o sigüient eixemplo: suposemos que mos metemos debant d'un mirallo con os pietz y os brazos estenditos. Alavez comprebaremos que a parti ezquierda y dreita d'o nuestro cuerpo son (como minimo en primeras) iguals. Iste eixemplo ye o que se diz simetría bilateral. En iste caso l'obchecto sería o nuestro cuerpo y a operación ye a comparación entre os dos costatos.
Ye un concepte que por un regular tien asociatos dos significatos prencipals. O primero comporta una sensación imprecisa d'harmonía u dende un punto d'anvista estetico, d'agradable proporcionalidat y equilibrio,[1][2] que reflecta a belleza u a perfección. Por iste motivo a simetría apareixe en a-saber-los simbolos y artefactos culturals, ya que bells psicologos esfensan que l'hombre busca l'harmonía simetrica de traza instintiva, y mesmo se podría relacionar con l'atracción sexual, estando os rostros mas simetrics os que se califican con mas freqüencia como atractivos.
O segundo significato ye un concepto preciso y bien definito d'equilibrio u "patrón d'auto-similitut" que puet estar demostrato u prebato d'alcuerdo con as reglas d'un sistema formal: a traviés d'a cheometría, por meyo d'a fisica u dende atras disciplinas. Encara que, en bells contextos, os significatos se distingen, os dos significatos de "simetría" son relacionatos y s'estudean de traza paralela.
A simetría ye un rasgo caracteristico de formas cheometricas, sistemas, equacions, y atros obchectos materials u entitadz abstractas, relacionata con a suya invariancia baixo bellas transformacions, movimientos u intercambeos. En condicions formals, decimos que un obchecto ye simetrico respective a una operación matematica dada si, quan aplicato a l'obchecto, ista operación no cambea l'obchecto u o suyo aspecto. Respective a un grupo dato d'operacions, dos obchectos son simetricos un de l'atro si un s'obtiene de l'atro atro por meyo de bellas operacions (y viceversa).