Sant Visorio
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Sant Visorio | |||
|---|---|---|---|
| Información personal | |||
| Nombre | Sant Visorio | ||
| Apodo: | {{{apodo}}} | ||
| Naiximiento | Entre 950 y 985 d.C. Cadelha e Trashèrra, Bigorra
| ||
| Muerte | Desconoixida Sant Vicient d'a Buerda, Sobrarbe
| ||
| Información relichiosa | |||
| Festividat | Primer domingo de mayo | ||
| Venerau en | Bigorra y Sobrarbe | ||
| Simbolochía | |||
| Patronache | |||
| Centro de pelegrinache | {{{puesto pelegrinache}}} | ||
| Ordens | {{{orden}}} | ||
| Beatificación | {{{beatificación}}} | ||
| Canonización | |||
| Qüestions | {{{qüestions}}} | ||
Sant Visorio (cal pronunciar-lo [saɳbi'soɾjo] (AFI)) estió un ermitanyo d'orichen franco qui fincó en os monts de Sobrarbe ta dedicar-se a la vida contemplativa, a redols de l'anyo 950, y muerto en calendatas esconoixidas a mans d'os musulmans d'Al-Ándalus. Ye poca la información que se gosa tener d'iste santo, o culto enta lo quin yera (y encara el ye) restrinchido en tierras aragonesas y tamién en bels lugars en o departamento d'os Altos Pireneus franceses (a on que se le conoix con o nombre occitano de «Sent Missolin» [sɛɳmisu'lin] (AFI)), sin garra dato de que s'haiga reconoixido u canonizau por partes d'a Ilesia Catolica de Roma.
Vida y miraglos[editar | modificar o codigo]
A tradición francesa sobre la vida d'iste santo comenta que yera natural d'a localidat bigorrina de Cadeilhan, en a Valle d'Aura, en a que en estando choven i diba pastor de uellas. En una incursión de milicias musulmanas que i dentroron a traviés d'o puerto se conoixoron mutos mals daus en a tierra d'o santo, y él mesmo se trobó privau d'os suyos bestiars y de sustento como mutos vecinos suyos. Alavez, y iste ye o prencipal miraglo que le s'atribuye, o choven Sant Misulín emprencipió a pedricar por as aldeyas y lugars d'a suya redolada una revuelta que metese buena fin a las incursions d'os soldaus de l'Islam que, vegada a par d'altra, dimanaban d'o costau espanyol y tanto mal daban en ixa tierra. En cabeza d'un chicot exercito, asegura ixa tradición, feito de labradors y ganaderos d'as valles de Bigorra, cayó d'improviso sobre l'exercito musulman que yera muito mas numeroso y que marchaba por ixes mundos, y les i conseguió fer muto mal y muta mortalera, forzando-les a retirar-sen t'a baixant espanyola y ganando-les un periodo de paz a's suyos convecinos.
Alavez, convencido d'o poder d'a fe crestiana, decidió marchar ta pedricar o crestianismo en a tierra d'a on que heban venido os moros, y pasó os puertos en dentrando-se en Sobrarbe. En arribando por a Sierra de Sant Visorio (que recibe ixe nombre d'él) a par d'o que huei ye Sant Vicient d'a Buerda, coincidió con un eremita que tamién pedricaba de maniera itinerant por as rechions d'a Peninsula Iberica que no yeran ocupadas por o poder musulmán, y heba por nombre Froilán. De Sant Froilán en ampró os secretos d'o misticismo y d'a vida eremitica, aprefundindo os suyos conoiximientos sobre a fé cristiana, y en pagas d'ixas ensenyanzas s'adoptó dos acolitos ta que aprendesen, y se quedó ta vevir en a espluga en a que i heba recibido as ensenyanzas de Sant Froilán.
En bella calendata d'a que no bi hai garra certeza, una tropa de musulmans s'adebantoron por as garras d'a sierra en a que veviban, y conta la tradición que, en a celebración d'una misa, una sayeta disparada a mal por un arquero moro segó la vida de Sant Visorio cuan ye que alzaba as mans en l'ademán d'a eucaristía (cal pensar en o simbolismo d'ista afirmación: en a fe cristiana, a eucaristía ye o momento de mayor proximidat a Dios), mientres que a resta d'a tropa cadiba sobre os suyos dos acolitos, qui d'alcuerdo con a tradición, i fuoron decapitaus. Os despulles de lo un y d'os altros se recuperoron a'l maitino, porque un habitant de Banastón albiró dende a suya aldeya o fuego que cremaba la capilleta y un trocet d'a selva arredol d'a espluga en a que veviban, y dió l'aviso en os lugars d'a Buerda y Sant Vicient. Diz que fuorons os habitants d'istes tres lugars os qui troboron os calabres, y por ixo son os tres lugars d'Aragón que encara en l'actualidat le i rinden devoción.
A Ilesia de Sant Vicient d'a Buerda, fundada bels sieglos dimpués, ye o templo en o que, d'alcuerdo con a tradición, se'n conserva os uesos en l'osario. L'Altar Mayor de lo dito templo guarda un retablo en forma de triptico pictorico, feito en o sieglo XVI y restaurau fa pocos anyos, en o que se representa la vida d'o santo.
Decadas dimpués d'a suya muerte, se construyó en a espluga d'a Sierra de Sant Visorio en a que o mártir i heba vevido una ermita rupestre de dimensions chicotas, amprando-se parcialment as parez d'a propia espluga como estructura de suporte ta l'edificio, y prolargando-se la frontera d'íste bels metros ta difuera. A ermita medieval, posiblement d'os sieglos XI u XII, se sostituyó por una ermita bien austera, con frontera exterior d'estilo local en piedra y sin garra ornamentación, en o sieglo XVIII. A ermita muderna conserva os frescos romanicos en l'interior. Actualment, a ermita que se puede vesitar ye la remodelación d'aquélla (especialment, o tellau, que calió cambear-lo) feita en o sieglo XX.
Romería[editar | modificar o codigo]
Una vegada a l'anyo, de regular o primer domingo d'o mes de mayo, se gosa fer una romería popular que, salindo de Sant Vicient d'a Buerda, puya ta la ermita en a que os asistents prenen un refricherio y i celebran almuerzo. En antes tamién se deciba misa en a ermita, pero en pasando que la meya d'edat d'os creyents que fan de romeros s'ha diu fendo mas gran y muitos s'han visto impedidos ta puyar os mas de 2 kilometros de costeras que llevan t'a ermita, a misa s'ha tresladau t'a ilesia de Sant Vicient d'a Buerda, que ye de millor acceso con vehiclos particulars.
Celebran ista peculiar romería os lugars d'a Buerda y Sant Vicient d'a Buerda (que actúan como anfitrions, pagando l'Ayuntamiento a torta que se i reparte), Banastón (aldeya de l'Aínsa-Sobrarbe) y Cadelha e Trashèrra (Nestés, Aura y Loron, Pireneu francés), o municipio que s'ha atribuido tradicionalment d'estar o puesto en o que i naixió Sant Visorio.