Malnutrición

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Nina con sintomas importants de desnutrición. A fotografía, de zaguerías d'os anyos 60, amuestra un d'os muitos casos de kwashiorkor trobatos en os campamentos de refuchiatos nicherians mientres a guerra entre Nicheria y Biafra.[1]

A malnutrición ye un termin cheneral emplegato ta describir una condición sanitaria causata por una inadecuata u insuficient alimentación y nutrición;[2][3] por una alimentación incorrecta que resulta d'una asimilación deficient, una dieta probe u una sobrealimentación.[4] En función d'os nutrients que se troban de traza deficient u en exceso en a dieta, pueden producir-se una serie de trastornos d'a nutrición.

A Organización Mundial d'a Salut nombra la fambre como a mas grieu amenaza ta o mundo d'a salut publica.[5] A desnutrición ye, por muito, o mayor contribuyent a la mortalitat infantil, present en a metat d'os casos de muerte.[5] A malnutrición, en a forma d'a manca de yodo ye a causa mas común de deficiencia u retardo mental, a reducción d'o cocient intelectual d'o mundo con una estimación de mil millons de puntos.[6][7] A millora en o estato de nutrición d'a población ye l'acción que, de traza mayoritaria, se considera como a forma mas eficaz d'aduya debant d'iste problema.[5][8]

A malnutrición ye o resultato d'una alimentación incorrecta, ya siga por alimentación deficitaria, una sobrealimentación u por asimilación deficient. Os alimentos que se prenen diariament mos proporcionan a enerchía necesaria ta poder fer as nuestras actividaz diarias. A manca u o exceso d'alimentos puet prevocar malautías.

A malnutrición ocasionata por alimentación incorrecta por defecto de nutrients ha representato a fambre en a mayoría d'os países d'o mundo dica o sieglo XVII y encara en os siguients. Actualment contina i habendo una desnutrición d'un grau variable en muitas zonas subdesarrollatas economicament mas que mas d'Africa, Asia y America d'o Sud. A la vegata en os países mas ricos y atros meyanament desembolicatos, a obesidat ha puyato tanto que se considera un d'os prencipals problemas ta la salut d'a población. Atros problemas que pueden venir d'una nutrición incorrecta son malautías cardiovasculars, bel tipo de cáncer (tipicament cáncer de colon), y malautías carencials (anemia, bocio y hipovitaminosis). En as zagueras decadas en os países desembolicaus ha creixiu a indicencia de malautías mentals asociadas a la conducta alimentaria como l'anorexia y bulimia.

A malnutrición por asimilación deficient ye a menos important d'as tres causas de malnutrición y a sola en a cual en o suyo alcance no i tienen un paper preponderant factors socials y economicos. O progreso d'a medecina ha disminuito muito a incidencia d'os trastornos por asimilación deficient d'os alimentos.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. Foto destacata con a distinción de calidat en as Wikipedias anglesa y espanyola.
  2. (en) malnutrition. DorlandsDict. Merck Source
  3. (en) Arthur O'Sullivan; Steven M. Sheffrin: "Economics: Principles in action". Prentice Hall.2003. Upper Saddle River, New Jersey 07458, ISBN 0-13-063085-3
  4. (ca) Malnutrició. Diccionari enciclopèdic de medicina, Enciclopèdia Catalana, S.A. 1997-2009
  5. 5,0 5,1 5,2 (en) Malnutrition The Starvelings
  6. (en) In raising the world’s IQ the secret is in salt
  7. Raising the world’s IQ
  8. (en) The Hidden Hinger

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]