Yodo

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Yodine
TelurioYodineXenón
Br

I

At
Información cheneral
Nombre, simbolo, numero Yodine, I, 53
Serie quimicahalochenos
Grupo, periodo, bloque 175, p
ColorGriso metalico lustroso, violeta como gas
Peso atomico 126.90447 g·mol−1
Configuración electronica [Kr] 4d10 5s2 5p5
Electrons por capa 2, 8, 18, 18, 7
Propiedaz fisicas
Fasesolido
Densidat (a t.a.)4.933 g·cm−3
Punto de fusión386.85 K
(113.7 °C, 236.66 °F)
Punto d'ebullición457.4 K
(184.3 °C, 363.7 °F)
Punto triple386.65 K (113°C), 12.1 kPa
Punto critico819 K, 11.7 MPa
Entalpía de fusión(I2) 15.52 kJ·mol−1
Entalpía de vaporización(I2) 41.57 kJ·mol−1
Calor especifica(25 °C) (I2) 54.44 J·mol−1·K−1
Presión de vapor (rombico)
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T/K 260 282 309 342 381 457
Propiedaz atomicas
Estructura cristalinaortorombico
Estatos d'oxidación7, 5, 3, 1, -1
(oxido muit acido)
Electronegatividat2.66 (escala de Pauling)
Enerchías d'ionización 1ª: 1008.4 kJ·mol−1
2ª: 1845.9 kJ·mol−1
3ª: 3180 kJ·mol−1
Radio atomico140 pm
Radio covalent139±3 pm
Radio de van der Waals198 pm
Atra información
Ordenación magneticadiamagnetico[1]
Resistividat electrica(0 °C) 1.3×107Ω·m
Conductividat termal(300 K) 0.449 W·m−1·K−1
Modulo de compresión7.7 GPa
Numero CAS7553-56-2
Isotopos mas estables
iso AN Vida MD ED (MeV) PD
123I sin 13 h ε, γ 0.16 123Te
127I 100% 127I ye estable con 74 neutrons
129I traza 15.7×106 a β 0.194 129Xe
131I sin 8.02070 d β, γ 0.971 131Xe

O yodo ye un elemento quimico de numero atomico 53 situato en o grupo d'os halochenos (grupo 17) d'a tabla periodica d'os elementos. O suyo simbolo ye I.

Ye un oligoelemento y s'emplega mas que mas en medicina, fotografía y como colorant. Quimicament, o yodo ye l'halocheno menos reactivo y menos electronegativo.

Caracteristicas prencipals[editar | modificar o codigo]

O yodo ye un solido negro y lustroso, con liuchero brillo metalico, que sublima en condicions normals dando un gas de color violeta y olor irritant. Igual que a resta d'halochenos forma un gran numero de compuestos con atros elementos, pero ye o menos reactivo d'o grupo y tien bellas caracteristicas metalicas.

Ye poco soluble en augua, mientres que se disuelve facilment en disolvents no polars cloroformo (CHCl3), en tetracloruro de carbonio (CCl4), u en disulfuro de carbonio (CS2), dando disolucions de color violeta. En disolución, en presencia d'amelón da una coloración azul. A suya solubilidat en augua aumenta si s'adhibe yoduro a causa d'a formación de l'anión triyoduro (I3-).

Puet presentar diferents estatos d'oxidació: -1, +1, +3, +5, +7.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Commons
Commons
Se veigan as imáchens de Commons sobre o yodo.