Lista de bispes y arcebispes de Toledo

De Biquipedia
(Reendrezau dende Lista d'arcebispes de Toledo)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Ista ye una lista de bispes y arcebispes de l'Archidiocesi de Toledo, que tién a suya seu arcebispal en a Seu de Santa María de Toledo, que se troba en a ciudat castellanomanchega de Toledo:

Bispes de Toledo[editar | modificar o codigo]

Bispes de Toledo

N.º Foto Bispe Dende[1] Dica Notas Armas
I Sant Euchenio de Toledo (mártir) Sieglo I Obispo lechendario, supuesto disciplo de Dionisio Areopagita y fundador tradicional d'a iglesia de Toledo[2]
II Melancio Sieglo III (Ca. 300) Primer bispe documentau. Autor de una Vida de San Severo, mártir. Seguntes Flórez,[3] present dende antes plegar Publio Daciano en Hispania.
III Patruino 325 335 Se li confundió d'antis mas con un relichioso clamau Patruino, en realidat bispe de Merida, que heba estau en o I Concilio de Toledo de l'anyo 396.[4]
IV Toribio 335 345
V Quinto 345 355
VI Vicient 355 365
VII Paulato 365 375
VIII Natal 375 385
IX Audencio 385 395 Ye lo primero d'os bispes mencionaus por Sant Ildefonso de Toledo en a suya obra y sobre qui se tién una minima información.
X Asturio 395 412 Dimpués primer bispe de Complutum
XI Isicio 412 427
XII Martín 427 440
XIII Castino 440 454
XIV Campeyo 454 467
XV Sinticio 467 482
XVI Praumato 482 494
XVII Pero (I) 494 508
XVIII Celso 508 520
XIX Montano 521 531
XX Chulián I 531 546
XXI Bacauda 546 560
XXII Pero (II) 560 574
XXIII Eufemio 574 590 Bispe catolico perseguiu por Leovichildo
XXIV Exuperio 590 593
XXV Adelfio 593 596
XXVI Conancio 596 603
XXVII Aurasio 603 615 O 23 de octubre de 610, o rei Gundemaro firma un decreto que declara oficialment a Toledo como a sola metropoli d'a provincia Carthaginense, rematando asinas con as pretensions en ixe sentiu de la diocesi de Cartachena (que alavez perteneixeba a l'Imperio Bizantín).
XXVIII Sant Eladio de Toledo 615 633
XXIX Chusto 633 636
XXX Euchenio I 636 646 Toledo se converte en archidiocesi metropolitana

Arcebispes de Toledo[editar | modificar o codigo]

Arcebispes de Toledo

N.º Foto Arcebispe Dende[1] Dica Notas Armas
XXXI Sant Euchenio (Eugenio II) 646 657 Primer arcebispe de Toledo
XXXII Sant Ildefonso 657 667
XXXIII Quirce 667 680
XXXIV Sant Chulián (Chulián II) 680 690 Autor d'a Historia Rebellionis Pauli adversus Wambam
XXXV Sisberto 690 693
XXXVI Félix 694 700
XXXVII Gunderico 700 710
XXXVIII Sinderedo 710 711/731 Zaguer arcebispe antis d'a invasión musulmana. Fuyiu enta Roma
XXXIX Sunieredo 731 758[5]
XL Concordio 758 774[6]
XLI Cixila 775 783
XLII Elipando 783 808
XLIII Gumesindo 808 828
XLIV Wistremiro 828 858[7]
Sant Eulogio de Cordoba 858 11 de marzo de 859 Seguntes Flórez, ye esleyiu y martirizau en 859.[8] Tanimientres, no amanixe en o catalogo episcopal de l'archidiocesi.
XLV Bonito 859 892
XLVI Chuan 892 926
XLVII Ubayd Allah ben Qasim 926 971/973
XLVIII Pascual 1058 1080
XLIX Bernat de Cluny 1086 1124
L Raimundo 1124 1152
LI Chuan 1152 1166
LII Cerebruno 1167 1180
LIII Pero de Cardona 1181 1182
LIV Gonzalo Pérez 1182 1191
LV Martín López de Pisuerga 1192 28 d'agosto de 1208 Morió
LVI 60px Rodrigo Jiménez de Rada 27 de febrero de 1209 10 de chunio de 1247 Morió
LVII Juan de Medina de Pomar 1248 1248 Morió
LVIII Gutierre Ruiz de Olea 6 de febrero de 1249 9 d'agosto de 1250 Morió
LIX Sancho de Castiella 11 de marzo de 1251 27 d'octubre de 1261 Hijo de Sant Ferrando III de Castiella y Beatriz de Suabia
LX Domingo Pascual 1262 1265
LXI Sancho d'Aragón 21 d'agosto de 1266 21 d'octubre de 1275
LXII Fernando Rodríguez de Covarrubias 1276 1280
LXIII Gonzalo García Gudiel 3 de mayo de 1280 4 d'aviento de 1298 Nombrau cardenal bispe d'Albano, marcha enta Roma
LXIV Gonzalo Díaz Palomeque 16 de chinero de 1299 2 de noviembre de 1310 Morió
LXV Gutierre Gómez de Toledo 1310 1319 Morió
LXVI Chuan d'Aragón 14 de noviembre de 1319 17 d'agosto de 1328 Nombrau arcebispe de Tarragona
LXVII Exemeno Martínez de Luna 17 d'agosto de 1328 17 de noviembre de 1338 Morió
LXVIII Egidio Álvarez de Albornoz y Luna 13 de mayo de 1338 17 d'aviento de 1350 Exiliau en Avinyón
LXIX Gonzalo de Aguilar 1351 1353 Morió
LXX Blas Fernández de Toledo 17 de chunio de 1353 7 de marzo de 1362 Desterrau en Portugal, cesa en o cargo. Dimpués estió arcebispe de Braga. Morió en 1372
LXXI Gómez Manrique 2 de mayo de 1362 19 d'aviento de 1375 Morió
LXXII Pedro Tenorio 13 de chinero de 1377 28 de mayo de 1399 Morió
LXXIII Pero de Luna y Albornoz 30 de chulio de 1403 19 de setiembre de 1414 Morió
LXXIV Sancho de Rojas 1415 1422 Morió
LXXV Juan Martínez de Contreras 1423 1434 Morió
LXXVI Juan de Cerezuela 1434 1442 Morió
LXXVII Gutierre Álvarez de Toledo 1442 1446 Morió
LXXVIII Alfonso Carrillo de Acuña 10 d'agosto de 1446 1 de chulio de 1482 Morió
LXXIX Pedro González de Mendoza 13 de noviembre de 1482 11 de chinero de 1495 Apodau o tercer rey de Espanya
LXXX Francisco Jiménez de Cisneros 20 de febrero de 1495 8 de noviembre de 1517 Rechent d'o Reino de Castilla en morir Ferrando II d'Aragón. Morió cuan marchaba a recebir a lo nuevo rei Carlos I d'Aragón
LXXXI Guillermo de Croy 31 d'aviento de 1517 6 de chinero de 1521 Sobrín de Guillermo de Croy, consellero de Carlos I d'Aragón
LXXXII Alonso de Fonseca y Ulloa 31 d'aviento de 1523 4 de febrero de 1534 Morió
LXXXIII Juan Pardo de Tavera 27 d'abril de 1534 1 d'agosto de 1545 Morió
LXXXIV Juan Martínez Silíceo 8 de chinero de 1546 31 de mayo de 1557 Morió
LXXXV Bartolomé Carranza y Miranda [[10 d'aviento de 1558 2 de mayo de 1576 Morió
LXXXVI Gaspar de Quiroga y Vela 6 de setiembre de 1577 12 de noviembre de 1594 Morió
LXXXVII Alberto d'Austria 12 de noviembre de 1595 17 d'aviento de 1598 Renunció a la carrera eclesiastica mientras yera arcebispe de Toledo, en estar nombrau Sobirán d'os Países Baixos espanyols y conte de Borgonya por su tío Felipe I d'Aragón. Morió en 1621
LXXXVIII García Loaysa y Girón 8 de chulio de 1598 22 de febrero de 1599 Morió
LXXXIX Bernardo de Sandoval y Rojas 19 d'abril de 1599 7 d'aviento de 1618 Morió
XC Fernando d'Austria 1 de marzo de 1620 9 de noviembre de 1641 Fillo de Felipe II d'Aragón
XCI Gaspar de Borja y Velasco 16 de chinero de 1645 28 d'aviento de 1645 Descendient d'Aleixandre VI
XCII Baltasar Moscoso y Sandoval 28 de mayo de 1646 17 de setiembre de 1665 Morió
XCIII Pascual de Aragón 1 de febrero de 1666 28 de setiembre de 1677 Morió
XCIV Luis Manuel Fernández Portocarrero 20 d'aviento de 1677 14 de setiembre de 1709 Morió
Antonio Ibáñez de la Riva Herrera 1710 3 de setiembre de 1710 Arcebispe electo, morió antis de prener posesión
XCV Francisco Valero y Losa 18 de marzo de 1715 23 d'abril de 1720 Morió
XCVI Diego de Astorga y Céspedes 22 de chulio de 1720 9 de febrero de 1724 Morió
XCVII Luis Antonio de Borbón y Farnesio 10 de noviembre de 1735 18 d'aviento de 1754 Chirmán de Carlos III d'Espanya. Albandonó la carrera eclesiastica mientres que yera arzobispo de Toledo
XCVIII Luis Fernández de Córdoba Portocarro 4 d'agosto de 1755 26 de marzo de 1771 Virrey interín de Sicilia (1677-1678)
XCIX Francisco Antonio de Lorenzana y Butrón 27 de chinero de 1772 15 d'aviento de 1800 Morió
C Luis María de Borbón y Vallabriga 22 d'aviento de 1800 19 de marzo de 1823 Fillo morganatico de Luis Antonio de Borbón y Farnesio
CI Pedro Inguanzo Rivero 27 de setiembre de 1824 30 de chinero de 1836 Morió
Pedro González Vallejo 15 de febrero de 1836. Nombrau por Reial Decreto, no confirmau por Roma 30 d'abril de 1842 Morió
CII Juan José Bonel y Orbe 4 d'octubre de 1849 11 de febrero de 1857 Morió
CIII Cirilo de Alameda y Brea, Orden de Sant Francisco 3 d'agosto de 1857 30 de chunio de 1872 Morió
CIV Juan Ignacio Moreno y Maisonave 5 de chulio de 1875 28 d'agosto de 1884 Morió
CV Ceferino González y Díaz-Tuñón, Orden de Santo Domingo 27 de marzo de 1885 15 de chinero de 1886 Nombrau arcebispe de Sevilla por León XIII
CVI Miguel Payá y Rico 7 de chunio de 1886 25 d'aviento de 1891
CVII Antolín Monescillo y Viso 11 de chulio de 1892 11 d'agosto de 1898
CVIII Beato Ciriaco Sancha y Hervás 24 de marzo de 1898 26 de febrero de 1909 Beatificau o 18 d'octubre de 2009 por Benedet XVI
CIX Gregorio Aguirre García, Orden de Sant Francisco 29 d'abril de 1909 10 d'octubre de 1913 Morió
CX Victoriano Guisasola y Menéndez 1 de chinero de 1913 2 de setiembre de 1920 Morió
CXI Enrique Almaraz y Santos 16 d'aviento de 1920 23 de chinero de 1922 Morió 60px
CXII Enrique Reig Casanova 14 d'aviento de 1922 25 d'agosto de 1927 Morió
CXIII Pedro Segura y Sáenz 19 d'aviento de 1927 26 de setiembre de 1931 Dimitió, dimpués lo nombroron arcebispe de Sevilla
CIV Isidro Gomá y Tomás 12 d'abril de 1933 22 d'agosto de 1940 Morió
CXV Enrique Plá y Deniel 31 d'octubre de 1941 5 de chulio de 1968 Morió
CXVI Vicente Enrique y Tarancón 30 de chinero de 1969 3 d'aviento de 1971 Nombrau arcebispe de Madrid-Alcalá por Pavlo VI
CXVII Marcelo González Martín 3 d'aviento de 1971 23 de chunio de 1995 Retirau, morió o 25 d'agosto de 2004
CXVIII Francisco Álvarez Martínez 23 de chunio de 1995 24 d'octubre de 2002 Retirau, morió o 5 de chinero de 2022
CXIX Antonio Cañizares Llovera 24 d'octubre de 2002 9 d'aviento de 2008 Nombrau prefecto d'a Sagrada Congregación ta lo Culto Divino y la Disciplina d'os Sacramentos por Benedet XVI
CXX Braulio Rodríguez Plaza 16 d'abril de 2009 27 d'aviento de 2019 Retirau
CXXI Francisco Cerro Chaves 27 d'aviento de 2019 - Nombrau arcebispe de Toledo por o Papa Francisco

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. 1,0 1,1 A mayor parte d'as calendatas son aproximadas. Si no se diz atra cosa, as referencias son d'o catalogo oficial de l'archidiocesi de Toledo, basau en o Códice Emilianense , que tamién fa servir Enrique Flórez en a suya obra.
  2. Flórez, p.171
  3. Flórez, p.180
  4. Flórez, p.214
  5. Flórez, p.323
  6. Flórez, p.324
  7. Flórez, p.346
  8. Flórez, p.347

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]