Iliada

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Iliada
Primers versos d'a Iliada
Información cheneral
Autor	Homero
Chenero literario	Epica
Subchenero	Poesía epica
Versión orichinal en griego antigo
Títol orichinal	Ἰλιάς: Iliás
País	Antiga Grecia

A Iliada (en griego antigo Ἰλιάς: Iliás; en griego moderno Ιλιάδα: Iliáda) ye un poema epico griego atribuito a Homero (sieglo VIII aC) composato en hexametros ta ser recitato oralment por os rapsodas. A obra, dividita en 24 cantos, narra una parti d'a Guerra de Troya, concretament 51 días d'o seche a la ciudat de Troya (Ílion) por parti d'as tropas aqueas (ye decir, griegas) comandatas por Agamenón ta buscar a Helena, a muller d'o suyo chirmán Menalau raptata por Paris, fillo de Príamo, o rei de Troya.

Tanto a Iliada como a Odisea fuoron consideratas por os griegos d'a epoca clasica, como por as cheneracions posteriors, como as composicions mas importants en a literatura de l'Antiga Grecia estando emplegatas como bases d'a pedagochía griega. As dos obras fan parti d'una serie mas ampla de poemas epicos, de diferents autors y extensions, dito Ciclo Epico; manimenos d'a resta de poemas nomás s'han conservato diversos fragmentos.

Citas

En o "Libro d'el Trasoro" parlan un poquet d'os personaches d'a Iliada:

Aquest Priamo, rey de Troya, fue padre del buen Etor e de Paris. E aquest Paris aduxo a Elena de Grecia, que era muller del rey Menalau de Grecia, por vengança de lo queyo vos he departido: por que Troya fue destroyda finalment...

Argumento

Canta, oh musa, a ira d'o pelida Aquiles; ira funesta que causó infinitos mals a os aqueus y precipitó a o Hades muitas almas valerosas d'herois, a qui fació presa de cans y pasto d'aus; se cumpliba a voluntat de Zeus dende que se deseparoron disputando Atrida, rei d'hombres, y o divino Aquiles

O poema narra a ira d'Aquiles, fillo d'o rei Peleu y d'a nereida Tetis, a suya causa, a suya larga duración, as suyas consecuencias y o suyo posterior cambeo d'actitut. A ira d'Aquiles remata cuan lo fa o poema, cuan se reconcilia con Príamo, pai d'o suyo enemigo Hector, momento en que se celebran os funerals d'iste.

Estilo

A narración ye lenta y ampla. O narrador ye omniscient, y relata os escayecimientos de traza obchetiva. Sobre tot se revela clarament en a invocación y cuan, de forma ocasional, fabla a l'audiencia, a vegadas anunciando o curso d'acción, a vegadas remerando feitos pasaus. Isto permite alcorces considerables en a construcción d'a trama, ta privar a relación aburrida d'os feitos relacionatos con os eventos presentatos.

Caracteristico d'o estilo d'a obra ye l'uso repetito en o texto de formulas complexas que indican o prencipio u a fin d'as conversacions d'os personaches, ya que cadagún ye presentato por un epiteto - por eixemplo "dició Aquiles, de piez rapidos". Formulas parellanas son emplegatas, d'atra man, no nomás ta marcar o prencipio u a fin d'o discurso, sino tamién ta a descripción de cualques situacions fixas y comuns - as minchadas, os sacrificios, as borinas, encetar y rematar a luita, u fenomenos naturals.

Referencias a la Iliada

En a Biblioteca d'Apolodoro, se narra a historia contada en a Iliada. Ista historia la divide en cuantas partes:

A colera d'Aquiles. Combate entre Menalau y Aleixandre.
Diomedes. Combate entre Hector y Ayax.
Propuesta d'os griegos a Aquiles. Muerte de Dolón y de Reso.
Muerte de Patroclo y d'Hector.

Se veiga tamién

Datos: Q8275
Multimedia: Iliad / Q8275