Diferencia entre revisiones de «Capital (politica)»
m robot Añadido: bjn:Indung banua |
m clean up, replaced: a más → amás (2) |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[Imachen:Capital not largest city.PNG|thumb|350px|Estatos d'o mundo en os cuals a capital no ye a ziudat más gran d'o país en numero d'abitants.]] |
[[Imachen:Capital not largest city.PNG|thumb|350px|Estatos d'o mundo en os cuals a capital no ye a ziudat más gran d'o país en numero d'abitants.]] |
||
[[Imachen:Basilica del Pilar-sunset.jpg|thumb|350px|A [[Basilica de A Nuestra Siñora d'o Pilar]] y o [[Puent de Piedra (Zaragoza)|puent de Piedra]] sobre o [[río Ebro]] en [[Zaragoza]], a capital d'[[Aragón]].]] |
[[Imachen:Basilica del Pilar-sunset.jpg|thumb|350px|A [[Basilica de A Nuestra Siñora d'o Pilar]] y o [[Puent de Piedra (Zaragoza)|puent de Piedra]] sobre o [[río Ebro]] en [[Zaragoza]], a capital d'[[Aragón]].]] |
||
En termins de [[Politica]], se clama '''capital''', '''ziudat capital''' u '''capital politica''' a la ziudat u lugar a on bi ye a [[Seu sozial|seu]] d'as instituzions de gubierno d'un país, rechión, comarca o cualsiquier belatra administración territorial. A sobén a ziudat capital ye |
En termins de [[Politica]], se clama '''capital''', '''ziudat capital''' u '''capital politica''' a la ziudat u lugar a on bi ye a [[Seu sozial|seu]] d'as instituzions de gubierno d'un país, rechión, comarca o cualsiquier belatra administración territorial. A sobén a ziudat capital ye amás a ziudat con mayor [[Población humana|población]] d'o territorio en custión, encara que no siempre ye asinas. |
||
Sindembargo, ye posible que en un estato bi aiga más d'una capital, en funzión d'os dibersos poders seguntes a [[dibisión de poders]]. Asinas, puet aber una capital ta o [[poder chudicial]] u ta o [[poder lechislatibo]] diferent d'a capital d'o [[poder echecutibo]]. A más, a capital [[Economía|economica]] puet estar diferent a las capitals anteriors. |
Sindembargo, ye posible que en un estato bi aiga más d'una capital, en funzión d'os dibersos poders seguntes a [[dibisión de poders]]. Asinas, puet aber una capital ta o [[poder chudicial]] u ta o [[poder lechislatibo]] diferent d'a capital d'o [[poder echecutibo]]. A más, a capital [[Economía|economica]] puet estar diferent a las capitals anteriors. |
||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
A begatas, quan s'estableix un nuebo país a suya capital ye una ziudat nueba, ta que no i aiga binclos con o pasato. Iste ye o caso d'os [[Estatos Unitos]], en que a capital ye a ziudat de [[Washington, DC|Washington]], creyata ta ebitar enfrentamientos entre as ziudaz d'o nuebo estato dimpués d'a [[Guerra d'a Independenzia d'os Estatos Unidos]]; y tamién de [[Brasil]], que creyó a ziudat de [[Brasilia]] ta promober o desembolique d'o interior d'o país. |
A begatas, quan s'estableix un nuebo país a suya capital ye una ziudat nueba, ta que no i aiga binclos con o pasato. Iste ye o caso d'os [[Estatos Unitos]], en que a capital ye a ziudat de [[Washington, DC|Washington]], creyata ta ebitar enfrentamientos entre as ziudaz d'o nuebo estato dimpués d'a [[Guerra d'a Independenzia d'os Estatos Unidos]]; y tamién de [[Brasil]], que creyó a ziudat de [[Brasilia]] ta promober o desembolique d'o interior d'o país. |
||
Antiparte, a capital a sobén esdebién una ziudat que conzentra a mayor parti d'os serbizios, autibidaz economicas y de poblazión d'o territorio, y por ixa causa puet esdebenir una ziudat ''macrozefalica''. Iste ye o caso d'a ziudat de [[Zaragoza]] en [[Aragón]], que conzentra, alto u baixo, a metat d'a poblazión aragonesa y |
Antiparte, a capital a sobén esdebién una ziudat que conzentra a mayor parti d'os serbizios, autibidaz economicas y de poblazión d'o territorio, y por ixa causa puet esdebenir una ziudat ''macrozefalica''. Iste ye o caso d'a ziudat de [[Zaragoza]] en [[Aragón]], que conzentra, alto u baixo, a metat d'a poblazión aragonesa y amás a [[seu sozial]] d'as suyas prenzipals instituzions politicas, almenistratibas, economicas, periodisticas y sozials d'o país. |
||
== Etimolochía == |
== Etimolochía == |
||
Versión d'o 17:36 19 nov 2010
- Iste articlo ye sobre o conzeuto politico de capital. Ta atros usos se veiga capital.
En termins de Politica, se clama capital, ziudat capital u capital politica a la ziudat u lugar a on bi ye a seu d'as instituzions de gubierno d'un país, rechión, comarca o cualsiquier belatra administración territorial. A sobén a ziudat capital ye amás a ziudat con mayor población d'o territorio en custión, encara que no siempre ye asinas.
Sindembargo, ye posible que en un estato bi aiga más d'una capital, en funzión d'os dibersos poders seguntes a dibisión de poders. Asinas, puet aber una capital ta o poder chudicial u ta o poder lechislatibo diferent d'a capital d'o poder echecutibo. A más, a capital economica puet estar diferent a las capitals anteriors.
Historicament, en os países d'Europa o conzeuto de capital naxió quan as corz d'os monarcas s'establioron en un lugar concreto, albandonando a suya transuanzia u itineranzia por o suyo reino en funzión d'os recursos economicos disponibles.
A begatas, quan s'estableix un nuebo país a suya capital ye una ziudat nueba, ta que no i aiga binclos con o pasato. Iste ye o caso d'os Estatos Unitos, en que a capital ye a ziudat de Washington, creyata ta ebitar enfrentamientos entre as ziudaz d'o nuebo estato dimpués d'a Guerra d'a Independenzia d'os Estatos Unidos; y tamién de Brasil, que creyó a ziudat de Brasilia ta promober o desembolique d'o interior d'o país.
Antiparte, a capital a sobén esdebién una ziudat que conzentra a mayor parti d'os serbizios, autibidaz economicas y de poblazión d'o territorio, y por ixa causa puet esdebenir una ziudat macrozefalica. Iste ye o caso d'a ziudat de Zaragoza en Aragón, que conzentra, alto u baixo, a metat d'a poblazión aragonesa y amás a seu sozial d'as suyas prenzipals instituzions politicas, almenistratibas, economicas, periodisticas y sozials d'o país.
Etimolochía
L'orichen d'a palabra ye a boz latina caput (capeza en aragonés), fendo referencia a que ye o lugar an que i son as prenzipals instituzions politicas.