Diferencia entre revisiones de «Dominio (biolochía)»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
JAnDbot (descutir | contrebucions)
mSin resumen de edición
Linia 1: Linia 1:
{{Reformular|Lascorz}}
[[Imachen:Phylogenetic tree.svg|thumb|right|320px|Un arbol filochenetico d'es sers bibos, alazetato en as modernas conexenzias sobre ro [[RNA ribosomal|rRNA]], que amuestra ra trestallazión d'[[Eubacteria]], [[Archaea]] y [[Eucarya]].]]
[[Imachen:Phylogenetic tree.svg|thumb|right|320px|Un arbol filochenetico d'es sers bibos, alazetato en as modernas conexenzias sobre ro [[RNA ribosomal|rRNA]], que amuestra ra trestallazión d'[[Eubacteria]], [[Archaea]] y [[Eucarya]].]]
En '''[[biolochía]]''', '''dominios''' (también ditos '''superreinos''' u '''imperios''') están cadaguna d'as tres prenzipals cuaternazions d'es sers bibos: '''''[[Eubacteria]]''''' (u ''Bacteria''), '''''[[Archaea]]''''' y '''''[[Eukarya]]'''''.
En '''[[biolochía]]''', '''dominios''' (también ditos '''superreinos''' u '''imperios''') están cadaguna d'as tres prenzipals cuaternazions d'es sers bibos: '''''[[Eubacteria]]''''' (u ''Bacteria''), '''''[[Archaea]]''''' y '''''[[Eukarya]]'''''.

Versión d'o 17:01 8 avi 2009

Siñal d'atenzión
Siñal d'atenzión

Este articlo ye escrito con un estilo, grafía, u solucions idiomaticas (no dialectals) que no se fan guaire con o contenito cheneral de Biquipedia, y per ixo un usuario capable el ye adotato esprés ta adobar-le ixas formas y reformular-lo, y la fayena de revisión se troba encara en proceso.

Ye posible que, per ixo, bi haiga lagunas de contenito u deficiencias de formato. Per favor, d'antes que no te metas á fer-ie correccions mayors u reescrituras, contacta con ell en a suya pachina d'usuario u la pachina de descusión de l'articlo ta poder-ne coordinar a redacción. Per ixe motivo, tampoco no ye guaire recomendable que, en estando l'articlo en fase de reforma, en prengas garra espresión u solución lexica ta enriquir o tuyo vocabulario personal, u que las reproduzcas en altras pachinas de Biquipedia.

Un arbol filochenetico d'es sers bibos, alazetato en as modernas conexenzias sobre ro rRNA, que amuestra ra trestallazión d'Eubacteria, Archaea y Eucarya.

En biolochía, dominios (también ditos superreinos u imperios) están cadaguna d'as tres prenzipals cuaternazions d'es sers bibos: Eubacteria (u Bacteria), Archaea y Eukarya.

Dica fa pocas añadas encara se cuaternaban es sers bibos en reinos sin d'atra clasificazión superior que no estiese la de procariotas u eucariotas pendendo d'a suya manca u abenzia de nuclio, respeutibament. Agora, es modernos estudeos d'o ran molecular (espezialment de l'estrutura de lipidos, proteinas y azidos nucleicos) han amostrato que, también aintro d'as procariotas bi ha diferenzias prou grans como ta trestallar-ne dos grans agrupazions, que poderban estar consideraus tan diferents d'entre ers como yeran abantis consideraus as bacterias y eucariotas.

Autualment, es dominios están es taxons més altos d'a clasificazión biolochica, y sin de dar-lis importanzia t'os sinnificatos d'es suyos nomes, reflexen as diferenzias ebolutibas esenzials que bi han escaizido en os chenomas d'es organismos, á mientres de l'istoria d'a bida en a Tierra, dica l'autualidat.

Iste sistema, clamato d'es Tres Dominios, estiere desiñato per Carl Woese en o 1990 ta sustituir es antigos sistemas cladisticos d'es Dos Dominios (ro primero en existir) y d'es Seis Reinos (emplegau dic'á fa pocas añadas).

  • Ro Sistema d'es Dos Dominios, estió ro primero en estar presentau, cuan es zentificos d'o sieglo XIX s'afainaban á prebar nuebas clasificazions d'os sers bibos alazetadas en o sistema d'a nomenclatura binominal de Carl von Linné. En ras suyas primeras añadas cuaternaba un "dominio" clamau Mineralia (es minerals) que se contracaraba con ro "dominio" clamau Biota u d'es sers bibos. Dimpués d'ista clasificazión, cuan es minerals estieron separaus, s'encludiyoron es dominios Cytota (t'os sers bibos formaus per como minimo una zelula, ro cuo sinnifica tal y como los-ne consideramos güei) y Acytota t'es "sers bibos" sin de zelulas (birus, birions, prions...). Fuera d'as polemicas autuals sobre ra pertenenzia d'istas zagueras "particlas" t'es sers bibos, iste sistema estió reformato per ras escuelas "bi-doministas" de cladistica, ra mayoría norteamericanas, que encara güei resistixen-se t'abandonar-lo, y ras cuas preban de fer-lo azeptable considerando dos unicos dominios autuals: procariota y eucariota.

Autualment, ro Sistema d'es Tres Dominios de Carl Woese redefine ras agrupazions mayors d'os sers bibos como se-bi beye en a figura, y define que només es Eukarya tienen reinos (Plantae, Animalia, Fungui y Protista) á mientres que ro taxón inmediatament inferior d'o dominio aintro de Archaea y Eubacteria ye ro filo.

Diferenz cuaternazions istoricas

Haeckel (1894)
Tres reinos
Whittaker (1969)
Zinco reinos
Woese (1977)
Seis reinos
Woese (1990)
Tres dominios
Cavalier-Smith (1998)
Dos imperios
y seis reinos
Animal Animal Animal Eucariota Eucariota Animal
Planta Fongo Fongo Fongo
Planta Planta Planta
Protista Protista Cromista
Protozou Protozou
Monera Arqueobacteria Procariota Arqueobacteria Procariota Bacteria
Eubacteria Eubacteria