Diferencia entre revisiones de «Diftongación debant de Yod»
replaced: meyev → mediev (3) |
Sin resumen de edición |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Yod''' ye un |
'''Yod''' ye un soniu palatal dito asinas por a pronunciación d'a letra ebreya "[[yod]]" y que influye en a evolución d'as palabras [[latín|latinas]] enta as [[luengas romances|lenguas romances]]. L'orichen d'este sonito ye variau. |
||
Os romances [[idioma aragonés|navarro-aragonés]] y [[asturleyonés]] diftongan as vocals curtas latinas ''O'' y ''E'' porque yeran más ubiertas, y tamién diftongan debant de Yod. O [[idioma mozarabe|mozarabe]] central y de bellas rechions como a [[val |
Os romances [[idioma aragonés|navarro-aragonés]] y [[asturleyonés]] diftongan as vocals curtas latinas ''O'' y ''E'' porque yeran más ubiertas, y tamién diftongan debant de Yod. O [[idioma mozarabe|mozarabe]] central y de bellas rechions como a [[val d'Ebro]] tamién diftongaba debant de YOD. |
||
O [[Idioma castellán|castellán]] y |
O [[Idioma castellán|castellán]] y bell dialecto suritaliano no diftongan debant de Yod encara que diftonguen as vocals curtas latinas ''O'' y ''E'' en totz os atros casos. |
||
O [[idioma francés|francés]] medieval diftongaba a vocal ''O'' debant de Yod, y saliban triftongos que en francés actual son reducitos a ''ui''. (''Nueit'' > ''nuit''). |
O [[idioma francés|francés]] medieval diftongaba a vocal ''O'' debant de Yod, y saliban triftongos que en francés actual son reducitos a ''ui''. (''Nueit'' > ''nuit''). |
||
Trobamos estas mesmas formas en [[Idioma catalán|catalán]] medieval: ''huit'', ''nuit'', ''hui''. Y existe a hipotesi seguntes a qual o [[Idioma catalán|catalán]] medieval diftongaba debant de yod, manimenos no ye |
Trobamos estas mesmas formas en [[Idioma catalán|catalán]] medieval: ''huit'', ''nuit'', ''hui''. Y existe a hipotesi seguntes a qual o [[Idioma catalán|catalán]] medieval diftongaba debant de yod, manimenos no ye documentau. |
||
== I |
== I derivada de DY, TY == |
||
*HODIE > HOYE > ''huei'' |
*HODIE > HOYE > ''huei'' |
||
*PODIUM > POYO > ''[[pueyo]]'' |
*PODIUM > POYO > ''[[pueyo]]'' |
||
== I |
== I derivada de K en o grupo latín -KT- == |
||
* OCTU > ''ueito'' |
* OCTU > ''ueito'' |
||
* NOCTE > ''nueit'' > ''nuei'' |
* NOCTE > ''nueit'' > ''nuei'' |
||
== LL |
== LL derivada d'os grupos -C'L-, -G'L-, -T'L-, -LY- latins == |
||
*OCULU > OLLO > ''[[uello]]'' |
*OCULU > OLLO > ''[[uello]]'' |
||
*FOLIA > FOLLA > ''[[fuella]]'' |
*FOLIA > FOLLA > ''[[fuella]]'' |
||
Linia 28: | Linia 28: | ||
== Veyer tamién == |
== Veyer tamién == |
||
*[[Diftongación debant de Yod en |
*[[Diftongación debant de Yod en aragonés]]. |
||
[[Categoría:Leis foneticas]] |
[[Categoría:Leis foneticas]] |
Versión d'o 10:25 7 feb 2021
Yod ye un soniu palatal dito asinas por a pronunciación d'a letra ebreya "yod" y que influye en a evolución d'as palabras latinas enta as lenguas romances. L'orichen d'este sonito ye variau.
Os romances navarro-aragonés y asturleyonés diftongan as vocals curtas latinas O y E porque yeran más ubiertas, y tamién diftongan debant de Yod. O mozarabe central y de bellas rechions como a val d'Ebro tamién diftongaba debant de YOD.
O castellán y bell dialecto suritaliano no diftongan debant de Yod encara que diftonguen as vocals curtas latinas O y E en totz os atros casos.
O francés medieval diftongaba a vocal O debant de Yod, y saliban triftongos que en francés actual son reducitos a ui. (Nueit > nuit).
Trobamos estas mesmas formas en catalán medieval: huit, nuit, hui. Y existe a hipotesi seguntes a qual o catalán medieval diftongaba debant de yod, manimenos no ye documentau.
I derivada de DY, TY
- HODIE > HOYE > huei
- PODIUM > POYO > pueyo
I derivada de K en o grupo latín -KT-
- OCTU > ueito
- NOCTE > nueit > nuei
LL derivada d'os grupos -C'L-, -G'L-, -T'L-, -LY- latins
N debant de I
- TENIO > tiengo
- VENIO > viengo