Entibo de Joaquín Costa

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Entibo de Joaquín Costa
Entibo de Barasona
Administración
País Aragón
Estau
Provincia
Comarca Ribagorza
Municipio
Cheografía
Tipo
Orichen
Superficie 6,92 km²
Superficie ha
Altaria m
Longaria km
Amplaria km
Fondura m
Volumen hm³
Hidrografía
Fuent Río Esera
Desagüe
Desagües Río Esera
Canal d'Aragón y Catalunya
Mapa
Entibo de Joaquín Costa ubicada en Aragón
Entibo de Joaquín Costa
Entibo de Joaquín Costa
Situación en Aragón

L'entibo de Joaquín Costa (en honor de Joaquín Costa, politico aragonés esfensor d'a politica hidraulica como motor de desembolique de Ribagorza) u entibo de Barasona (por Barasona, localidat mas amanada que quedó afogada por a construcción d'o pantano) ye un entibo en o río Esera que sirve como cabecera pa o sistema de riego d'a Canal d'Aragón y Catalunya.

Historia[editar | modificar o codigo]

A construcción d'una canal de riego para a Baixa Ribagorza heba estau un prochecto ilustrau dende o sieglo XVIII, encara que nomás se podió fer en o sieglo XIX, baixo a intensa presión social d'intelectuals como Joaquín Costa y a suya Liga de Contribuyents de Ribagorza. Enguerau a la fin en 1906 como Canal d'Aragón y Catalunya, le mancaba manimenos un reservorio que permitise un fluxo constant y seguro d'augua lo que motivó demandas posteriors de una entibadera en a suya cabecera.

Mientres as decadas siguients s'aprebó a lei de riegos de 1911 y se creyoron as confederacions hidrograficas en 1926, lo que cheneró o marco legal pa la construcción de l'entibo. As obras s'encetoron en 1929 y fuoron rematadas en 1932. Como en muitos entibos, se requirioron expropiacions d'alta conflictividat social, que cheneroron pleitos dica bien dentrada a decada de 1960.[1][2]

Mientres a Guerra Civil espanyola o Exercito Popular Republicano voló as compuertas d'a entibadera pa aturar l'avanz sublevau.

O sistema posteriorment se complementó con os entibos de Santa Ana (1961) y de Sant Salvador, disenyaus pa augmentar a capacidad de regulación d'a cuenca, que desbordaba en o deschelo o volumen de Barasona.[3]

Descripción[editar | modificar o codigo]

L'entibo sigue a tipolochía de gravedat y tien una altaria de coronación de 99 m en una foz d'o río Esera cuals laderas i heban estau pobladas dende epoca romana.

Atros usos[editar | modificar o codigo]

L'entibo s'usa tamién pa fins recreativas, incluyindo un camping y establimientos pa actividaz acuaticas en a suya redolada como o remo y a pesca.

Lienda[editar | modificar o codigo]

Se diz que un mostro habita lo laco y ye parellano a una sargantana u una salamanquesa.[4]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (es) "De la utopía de Joaquín Costa a la intervención del Estado: un siglo de obras hidráulicas en España." Eloy Fernández Clemente. P.15
  2. (es) "En 1967, había gente reclamando el dinero que les debían a sus abuelos" , Diario del Alto Aragón
  3. (es) Acciona se adjudica la construcción de un embalse en Huesca por 46,20 millones, El Confidencial
  4. (es) Antón Castro,Eduardo Viñuales Aragón: Excursiones a lugares mágicos, Sua Edizioak, 2017, ISBN 978-84-8216-657-5, p.116

Enlaces externos[editar | modificar o codigo]