Daniel Defoe
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Daniel Defoe | |
---|---|
Daniel Defoe en 1706. | |
Información personal | |
Calendata de naixencia | 10 d'octubre de 1660 |
Puesto de naixencia | Stoke Newington (amán de Londres) |
Calendata de muerte | 21 d'abril de 1731 |
Puesto de muerte | Ropemaker's Alley, Moorfields (amán de Londres) |
Ocupación | Escritor, aventurero, comerciant, achent politico y espía. |
Daniel Defoe, d'o suyo autentico nombre Daniel Foe, naixito de Stoke Newington (amán de Londres) o 10 d'octubre de 1660 y muerto en Ropemaker's Alley, Moorfields (tamién amán de Londres) o 21 d'abril de 1731, estió un aventurero, comerciant, achent politico, espía y escritor anglés, conoixito por as suyas obras Robinson Crusoé y Moll Flanders.
Oríchens familiars
[editar | modificar o codigo]Daniel Defoe yera naixito en una familia d'orichen flamenco, fillo d'un comerciant protestant que se manteneba distant d'os puritans. O choven Daniel recibió a suya educación de mans d'o mosén Charles Morton, que teneba una escuela privata en Newington Green, a canto de Londres.
Primeras actividaz politicas: a Revolución Gloriosa y Guillén d'Orange
[editar | modificar o codigo]Por o suyo gusto por a Politica y a Literatura no feba so que escribir. Miembro d'os whig y d'os no conformistas (anti-anglicanos), estió enemigo d'o rei Chaime II d'Anglaterra, a qui combatió en bels panfletos. Prenió parte en a clamata Revolución Gloriosa y estió protechito de Guillén III, prencipe d'Orange, qui li concedió bellas prevendas y sinecuras. Proposó a Robert Harley, conte d'Oxford y speaker d'a Cambra d'os Comuns a creyación d'uns servicios secretos u un esbozo de policía politica ta mantener o control de l'opinión publica d'o país.
O reinato d'a reina Ana
[editar | modificar o codigo]Sindembargo, en o reinado menos liberal d'a reina Ana, fue engarcholato en 1704 acusato de criticar l'intolerancia de l'Ilesia Anglicana. Dende a suya garchola, publicó una Revista, que teneba muito exito.
Dimpués d'a suya liberación en o mesmo 1704, Robert Harley li confió misions en tot o país con o nombte ficticio d'Alexander Goldsmith. En 1706 fació una labor delicada: treballar por a unificación d'Escocia y Anglaterra en un reino unico, o Reino Uniu. Asinas, Defoe viachó ta Edimburgo ta preparar-ie as negociacions. Como yera presbiterián, como a mayor parte d'os escoceses, se convertió a escape en un amigo d'Escocia' y tenió exito en a suya misión.
Tamién fació parte d'atras misions d'espionache, como a infiltración en as filas d'os chacobitas, partidarios d'a restauración d'a Casa d'Estuardo. En 1717 estió Daniel Defoe qui advirtió a o ministro Charles Townshend d'a inminencia d'una sublevación en a que yera embrecata Suecia.
Sindembargo, os suyos panfletos li provocoron d'atros problemas, y Defoe se refuchió en a Literatura.
O suyo refuchio en a Literatura
[editar | modificar o codigo]A suya novela mas famosa, que bels autors afirman ye a primera novela escrita en anglés, ye Robinson Crusoe, que explica a vida d'un naufrago en una isla desierta. Ta escribir a obra, Defoe s'inspiró en a vita real d'o marinero escocés Alexandre Selkirk, albandonato en a isla desierta d'a isla de Mas a Tierra (en l'archipielago de Juan Fernández, en l'Oceano Pacifico. Selkirk i remanió dende 1704 dica 1709.
D'entre a quincena d'obras que publicó, ye tamién famosa Moll Flanders, una novela picaresca a on se charra d'a vida ficticia de Moll Flanders, una muller que vive sola en l'Anglaterra d'o sieglo XVII, que vive d'a prostitución, ye bigama y que tien relacions incestuosas, pero que se fa simpatica a os uellos d'o lector.
A suya obra ye tradueita ta muitas luengas.
Obras (selección)
[editar | modificar o codigo]- 1697: An Essay upon Projects.
- 1703: The Shortest Way with the Dissenters.
- 1704: The Storm.
- 1719: Robinson Crusoe.
- 1720: Captain Singleton.
- 1720: Memoirs of a Cavalier.
- 1722: Colonel Jack.
- 1722: Moll Flanders.
- 1722: A Journal of the Plague Year.
- 1724: Roxana, the Fortunate Mistress.
- 1724-1727: A Tour through the Whole Island of Great Britain|A Tour thro' the Whole Island of Great Britain.
- 1726: The Complete English Tradesman.
- 1726: A System of Magick.
- 1727: A General History of Discoveries and Improvements.
Vinclos externos
[editar | modificar o codigo]- (en) As novelas de Daniel Defoe.
- (en) Daniel Defoe en The Literature Network.