Fatimí

De Biquipedia
(Reendrezau dende Califato Fatimita)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Califato Islamico Fatimí
الدولة الفاطمية
al-Fātimiyyūn
909 — 1171

Situación de Fatimí
Situación de Fatimí
Califato Fatimita en l'anyo 969
Capital Bagdad
Idioma oficial Arabe
Relichión Ismailismo
Gubierno Califato
 • Formación 909
 • Desaparición 1171

Fatimí[1] u Fatimita[1] estió una dinastía d'imams u califas chiitas que reinoron en Berbería y Echipto dende 909 dica 1171.

O movimiento fatimí tenió o suyo orichen en o ismailismo, seguntes o cual un mahdí descendient d'Alí y Fatima por a línia d'Ismail renovaría o islam. O fundador d'a dinastía fatimí estió Ubait Allah, que residiba en Salamya (Siria), seu d'os ismailís. Os ismailitas ninvioron dais u predicadors pa fer proselitismo t'a Berbería con a intinción de conquerir dimpués Echipto pa dimpués luitar contra os abasidas de Bagdad y substituyir-los en a dirección relichiosa de l'Islam.

Uno d'estos predicadors estió Abu Abd Allah al Dai, que consiguió convertir a lo ismailismo a las tribus d'a confederación kutama con a promesa d'eliminar os impuestos no alcoranicos. Con l'aduya d'os combatients kutama Abu Abd Allah al Dai organizó un exercito, consiguió derrocar a os aglabís (o zaguer aglabí se refuchió en Bagdad), y arrasar o reino de Tahert. Dimpués clamó pa que venise a Abu Abd Allah, que entró triunfador en Raqqada en 909, prenendo o títol de Mahdi y Amir al muninin.

O Mahdí trobó dificultaz pa mantener o poder y mandó matar a lo mesmo Abu Abd Allah, que produció una revuelta d'os kutama y una escisión en a secta. Istauró un rechimen autoritario. En o suyo reinato faió incursions contra Echipto que fracasoron. Fundó en 920 Mahdia, a suya capital. Conquirió Sicilia. Dimpués de fracasar contra Echipto ninvió campanyas contra l'ueste, en 922 sochuzgando a lo sobirán idrisí de Fez y prenendo Sichilmasa.

O suyo sucesor Al-Qaim habió de luitar contra os berbers kharichitas de l'Aurés, que plegoron a fer sitio a Mahdía. A situación d'os fatimís estió inestable dica a o califato de Al Muizz, con una gran expansión territorial gracias a las campanyas d'o cheneral Chawhar, plegando por l'ueste enta l'Atlantico y por l'este conquerindo Echipto (y prenendo o control d'as suyas dependencias de Palestina, Siria y costa occidental d'Arabia). A dentrata d'o califa Al Muizz en O Caire desplazó o centro de grabedat d'os fatimís enta Echipto, deixando d'intresar-sen tanto en Berbería y o suyo antigo centro d'Ifriquiya.

Dende Al-Aziz os ligallos d'unión con Ifriquiya se relaxoron. Al-Aziz tenió un califato pacifico y tolerant con os cristianos y chodigos, pero Al-Hakim, mes populista encomenzó una persecución contra as minorías enantes favoreixitas. En 1051 o cenacha Muizz b Badis refusó a sobiranía Fatimí a favor de l'abasí.

Referencias[editar | modificar o codigo]