Bermeu

De Biquipedia
Translate icon.svg Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla.
Bermeu
Bermeo
Municipio d'o País Basco
Bandera Escudo d'armas

Entidat
 • Estau
 • Comunidat
 • Comarca
Municipio
Flag of Spain.svg Espanya
Flag of the Basque Country.svg País Basco
Busturialdea
Superficie 34,12 km²
Población
 • Total

16 755 hab. (2013)
Altaria
 • Meyana

11 m.
Distancia
 • 33 km

enta Bilbau
Alcalde Idurre Bideguren Gabantxo
Codigo postal 48370
Chentilicio bermeotar (en basco)
Coordenadas
Bermeu ubicada en País Basco
Bermeu
Bermeu
Bermeu en País Basco
Web oficial

Bermeu (Bermeo en basco y oficialment, Bermeo en castellano) ye un municipio d'o País Basco, provincia de Bizcaya y ye o lugar mas important d'a comarca de Busturialdea. A suya población ye de 17.144 habitants (2012).

A suya economia ye basata en o sector d'a pesca, mas que mas en a industria conservera.

Cheografía[editar | modificar o codigo]

A localidat de Bermeu ye situata a 11 metros d'altaria sobre o ran d'a mar, a una distancia de 33 km d'a ciudat de Bilbau, a capital de Bizcaya.

Vicos[editar | modificar o codigo]

Os vicos de Bermeu son os siguients:

Medio Natural y clima[editar | modificar o codigo]

En Bermeu bi son buena parti d'os accidents cheograficos mas conoixitos de Bizcaya, como as islas d'Izaro, Aketx y Gaztelugatxe y o Cabo Matxitxako. Tamién bi ha part d'o mont Sollube (686 m) dentro d'o termin municipal.

Mugas[editar | modificar o codigo]

Bermeu muga a o norte con o Golfo de Bizcaya, a l'ueste con Bakio, a l'este con Mundaka, a o sudueste con Mungia y Meñaka, a o sud con Busturia y Arrieta y a o sudeste con Busturia.

Golfo de Bizcaya
Bakio Llinars del Vallès Mundaka
Mungia y Meñaka Busturia y Arrieta Busturia

Historia[editar | modificar o codigo]

O documento mas antigo an se i cita a Bermeu ye un documento d'o sieglo XI, en que o primer sinyor de Bizcaya Iñigo Lopez "Ezkerra" y a suya muller Toda donoron uns terrenos de Bermeu y Bakio a lo Monesterio de Sant Chuan d'a Penya:

“in loco qui dicitur Sancti Iohannis de Castiello, quod est in territorio de Baquio, eta alia parte de Bermeio (...) Hereditates in loco qui dicitur Vermeio, casas et terras et manzanares et pomares (...) Et alia parte damus in loco qui dicitur Ercoreca, totam illam hereditatem quam habemus ingenuam”

Unas anyadas dimpués, en o 1082, torna a apareixer o nombre de Bermeu; ista vegada en un documento d'o segundo sinyor de Bizcaya Lope Iñigez y a suya muller Tecla. En o documento se reculle a donación a lo Monesterio de Sant Millan de la Cogolla d'a ilesia de "Sancti Michaelis Arcangeli in Portu de Vermelio". Istos documentos fablan d'a antigüidat d'o lugar de Bermeu, encara que poderba remontar-se a epocas anteriors.

Casa Torre d'Ercilla

An que no se conoix l'anyada exacta, ya que en o documento no apareix a calendata, Lope Díaz d'Haro, sinyor de Bizcaya, atorga a Bermeu o Fuero de Logroño y a nombra villa, fácil que en l'anyada 1236. O rei Alifonso X "O Sabio" quan yera en o setio d'o castiello d'Untzueta en a val d'Orozko, confirmó dito Fuero o 12 d'agosto de 1277.

Dimpués, o 18 de marzo de 1285 Don Lope Diaz d'Haro, ueiteno sinyor de Bizcaya, enampló y amilloró os suyos termins. O sinyor Tello fació o mesmo por privilechio espediato o 25 d'abril de 1366.

Quantos sinyors de Bizcaya, y mesmo reis de Castiella, churoron os Fueros y os Privilechios d'a Villa en a ilesia de Santa Eufemia de Bermeu. D'entre istos, Ferrando o Catolico, qui o 31 de chulio de 1476 li confirmó con o tetulo de "cabeza de Bizcaya". Tetulo que conservaría dica l'anyo 1602, quan li fue arrebatato por Bilbau dimpués d'un luengo pleito interposato por os procers que gubernaban Bilbau y atras institucions d'o Senyorío.

Con tot i con ixó, a primacía que Bermeu continó mantenendo en relación con a resta de villas y elizates se veye reflectata en o feito que en as Chuntas Chenerals teneba o primer voto y posiento; y quan fablaban os suyos procuradors a resta de chent que hi heba en a Chunta gosaba d'escubrir as suyas cabezas. Actualment, a cabeza d'o viello que amaneix en l'escudo d'a villa fa referencia a iste tetulo perdito.

Isla de Gaztelugatxe

A importancia que tenió Bermeu se puet comprebar en os muitos privilechios y desimiduras que recibió de sinyors y reis. Y anque os quantos incendios que patió a villa destruyoron totz istos documentos, se conoix perfectament a suya enumeración y as suyas calendatas d'atorgamiento. Isto contrimostra o prestichio que mantenió a villa y o favor d'o que en tot inte gozó.

As luitas d'os banderizos bizcaínos narcoron a vida de Bermeu mientres o sieglo XV y de conchuntas con os incendios que hi heba patito en os sieglos anteriors (concretament en os anyos 1297, 1347, 1360, 1422) fallitoron Bermeu y facioron que a suya población s'achiquise de contino.

Dimpués, nuevos incendios, un d'ells en l'anyada 1504, que afectó a tota a villa, fació periglar mesmo a suya pervivencia.

Sindembargo d'istos incidents, Bermeu mantenió o suyo prestichio mientres o sieglo XVI, como se puet veyer, por eixemplo, en a homologación d'as Ordenanzas d'a Confraría de Pescataires o 7 d'abril de 1527; a hemologación por o rei Carlos I d'Aragón d'anteriors privilechios en o sentito de que "ni os vecins de Bermeu, ni as suyas mercaderías, ni o forano que plegue a Bermeu con as suyas mercaderias, fuese preso sino por deuda mesma u por capleta", dato en Madrit o 10 de marzo de 1546; o Chubileu concedito a lo convento de Sant Francisco por o Papa Pavlo IV por bula datata l'anyo 1563, etc.

A puerta de Sant Chuan (Doniene atea en basco)

Manimenos, Bermeu ostenta mientres o sieglo XVI una dualidat "pesca-comercio" y mantién a mayor y millor flota pesquera d'a peninsula, a lo tiempo que os suyos vaixiellos mercants continan a viella rivalidat secular con o puerto de Bilbau.

O sieglo XVII ye ta Bermeu una etapa de creiximiento, debito alazetalment a lo desembolique gradual de l'actividat pesquera, que dica allora compartiba importancia con o comercio. Retorna a la suya dedicación a la pesca y con ella s'escomencipia tamién un periodo d'important actividat constructiva en muelles, carreras, edificios, escolleras, etc., o que prevoca un apreciable desembolique urbano y un considerable aumento d'a suya población, asinas como una masiva establida de "tallers u oficinas de salinar pescau" y industrias auxiliars d'a pesca, como a construcción naval con os suyos fusteros de ribera y calafateyador.

Tres nuevas convulsions provocatas por a Guerra d'o Francés y por as guerras carlistas secutioron Bermeu. Enta l'anyo 1872 experimenta Bermeu un extraordinario auche, con una florecient situación economica motivata por as importants capturas de pesca. Isto permitió encetar importants obras d'infraestructura y de construcción d'edificios y servicios publicos, muitos d'os quales han plegado dica hue. A reconstrucción d'a Casa d'a Villa, l'antigo matadero, a ilesia de Santa María de Bermeu son d'ixas envueltas. Esdevién asinas, dimpués de Bilbau, en a localidat bizcaína mas poblata y en millor estato economico.

En o sieglo XX Bermeu uella decididament enta la mar; prenendo totz os adevantos tecnolochicos, que a fican en a vanguardia d'as flotas de pesca de baixura. Poseye tamién una important flota d'altaria y una estructuracion sobrebuena t'a industria pesquera.

Portu Zaharra u Puerto Viello de Bermeu

Población[editar | modificar o codigo]

Demografía y población[editar | modificar o codigo]

Población o Bermeu 1704 - 2011.

Anyo

1704

1784

1850

1900

1925

1960

1965

1970

1975

1981

1986

1991

1996

Habitants

1.408

3.711

5.377

9.636

11.525

13.556

15.846

17.384

17.485

18.312

18.333

17.923

17.176

Anyo

2001

2004

2007

2008

2010

2012

Habitants

16.938

16.901

17.429

17.069

17.026

17.144

Administración[editar | modificar o codigo]

Alcaldes[editar | modificar o codigo]

Lista d'alcaldes
Lechislatura Nombre Partito politico
19791983 Luis Bilbao Madariaga Euzko Alderdi Jeltzalea
19831987 Jabier Zabala Alboniga
Ramon Bilbao Uriarte
19871991 Jose Maria Ormaetxea Larandagoitia
19911995 Juan Karlos Goienetxea Beitia Eusko Alkartasuna
19951996 Juan Karlos Goienetxea Beitia Eusko Alkartasuna
19961999 Juan Karlos Goienetxea Beitia Eusko Alkartasuna
19992003 Juan Karlos Goienetxea Beitia Eusko Alkartasuna
20032007 Juan Karlos Goienetxea Beitia Eusko Alkartasuna
20072011 Xabier Lagarreta Gabilondo Euzko Alderdi Jeltzalea
20112015 Idurre Bideguren Gabantxo Bildu
Plaza Sabino Arana y l'edificio d'a Casa d'a Villa de Bermeu (Udaletxea).

Imáchens[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]