Aries (constelación)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Aries | ||
---|---|---|
Abreviadura: | Ari | |
Simbolo: | ||
Chenitivo: | Arietis | |
Significato: | o mardán | |
Ascensión recta: | 3 h | |
Declinación: | 20° | |
Vistero ta latitutz: | entre -60° y +90° | |
Millor visibilidat: | en aviento | |
Estrelas con m.a. < 3: |
2 | |
Estrela mas luminosa: | Hamal (α Ari) | |
- Magnitut aparent: | 2.0 | |
Plevia de meteoritos: |
Arietidas de mayo Arietidas d'agüerro Arietidas Delta Arietidas Epsilon Arietidas diurnas Aries-Triangulidas | |
Constelacions mugants: |
Perseu (Perseus) Trianglo (Triangulum) Piscis (Pisces) Ballena (Cetus) Tauro (Taurus) |
Aries[1] (en aragonés o mardán) ye una d'as constelacions d'o zodiaco, situada entre a constelación de Pisces a l'Ueste y a de Tauro a l'Este.
Caracteristicas
[editar | modificar o codigo]As estrelas d'Aries no son guaire luminosas, fueras de Hamal (α Arietis) y Sharatan (β Arietis).
Obchectos
[editar | modificar o codigo]Os pocos obchectos d'o cielo prefundo d'Aries tampoco no brilan guaire. Abracan as galaxias NGC 697 (a lo Norueste de β), NGC 772 (a lo Sudeste de β), NGC 972 (en l'anglo a lo Norte d'a constelación) y NGC 1156 (a lo Norueste de δ).
Mitolochía
[editar | modificar o codigo]Si s'incluyen as estrelas mas esmorteixidas, visteras a uello humano, o conchunto se retraye a la capeza d'un mardán.
En a mitolochía griega, s'identificaba con o mardán que portó a os fillos d'Atamán, Frixo y Hele, ta la Colquida, fuyindo asinas d'a suya madrastra Ino. Hele cayó en o mar que mas tardi levaría o suyo nombre, Mar d'Hele u Helesponto. Malas que i plegó en un puesto ya seguro, Frixo sacrificó lo mardán y en pinchó lo pellón en una carrasca d'a selva d'Ares, an se tornó d'oro, estando dimpués a razón d'o viache de Chasón y os argonautas. Pareix que as antigas civilizacions de Babilonia, Grecia, Persia y Echipto s'encertoron en dar a ista constelación o nombre d'un mardán.
L'aria d'o cielo que abraca la constelación d'Aries, con parti d'as de Pisces, as Crapetas y Andromeda, podrían estar l'orichen d'o mito d'o cinturón d'Hipolita, que ye parti d'os doce treballos d'Heracles.
Astrolochía
[editar | modificar o codigo]En l'astrolochía occidental, o signo d'Aries (21 de marzo-19 d'abril) ye asociau con l'elemento d'o fuego; ye, pues, un d'os tres signos de fuego, chunto con Sachitario y León. En Aries tien o suyo domicilio Marte y a suya exaltación o Sol. Ye un d'os cuatre signos cardinals, chunto con Libra, Capricorno y Cancro. O suyo oposau ye Libra. D'entre as partis d'o cuerpo, Aries gubierna la capeza.
As cualidaz que os astrologos acostumbran a acumular-li son os d'un carácter emprendedor, empulsivo, optimista y apasionau, devez que autoritario, muito atreviu, inchenuo y egocentrico.
Aries en fuents aragonesas
[editar | modificar o codigo]En o "Libro d'o Trasoro" dicen:
Referencias
[editar | modificar o codigo]- ↑ (an) Los nombres d'os signos zodiacals: Aries, Tauro, Cheminis, Cancro, León, Virgo, Libra, Escurpión, Sachitario, Capricorno, Acuario y Pisces. "Gramática basica de l'aragonés", Estudio de Filología Aragonesa. Prensas de la Universidad de Zaragoza. Pach. 40. ISBN 978-84-1340-204