Retorica

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Demostenes utilizando l'arte de charra, aceite de Jean-Jules-Antoine Lecomte du Nouy (1842-1923)

A retorica (d'o griego antigo ῥητορικὴ [τέχνη] / rhêtorik/ề [tékhnê/], "tecnica/arte oratori")[1] designa propiament "l'arte de charrar bien" ye l'arte u a tecnica d'a persuasión, normalment mediant l'uso d'a palabra. A retorica, a dialectica y a gramatica constituyen o trivium, que forma con o cuadrivium as siete artes liberals d'a cultura occidental. A la Edat Antiga y a Edat Meya, a retorica yera enfocata en a persuasión en os contextos publicos y politicos, asinas como a las asambleas y os tribunals.

D'iste modo, se desarrolló adintro d'as sociedaz ubiertas y democraticas, os dreitos d'expresión, de libre reunión y os dreitos politicos d'una parte d'a población.

O concepto de retorica ha variato durant os 2500 anyos d'existencia d'a parola. Dica os nuestras días, a retorica se describe en un sentito amplio, como l'arte u a practica d'a persuasión sea qué sea o medio de comunicación, pero utilizando o luengache. Os terminos "retorica" u "sofismo" s'emplegan a sobén con un sentito peyorativo, cuan se quiere oposer a las parolas sin feitos, u separar l'información d'a desinformación, d'a propaganda, u incluso por calificar de dubdoso un discurso pseudo-argumentativo. Siga lo que siga, así como l'arte d'a persuasión, a retorica continúa chugando un rol important adintro a vita publica contemporania.

Definición[editar | modificar o codigo]

A retorica ye a la vez a ciencia (en un sentito d'estudio estructurato) y l'arte (en un sentito practico refirmato en una conoixencia probata) que se refiere a l'acción d'o discurso de l'alma (l'alma ye qui parla). En un prencipio, a retorica no ye que oral, pero evidentement tamién ye preocupa por o discurso escrito, en una mesura en que iste ye, d'una traza mas u menos estreita, una transcripción u una mimesi de l'oral. A definición de retorica camiará con o paso d'os siglos (aportacions d'os griegos, d'os oradors romanos, dica os europeus).

Referencias[editar | modificar o codigo]