Nazismo

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
A esvastica, simbolo indoeuropeu adoptato por o nazismo

O nazismo u nacionalsocialismo (de l'alemán Nationalsozialismus[1][2][3][4]) ye a ideolochía y practicas d'o Partiu Nazi d'Adolf Hitler; y as politicas adoptatas por o gubierno de l'Alemanya Nazi dende l'anyo 1933 dica 1945, un periodo tamién conoixito como Tercer Reich.[5][6][7][8] O nombre oficial d'o partiu yera Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP) — “Partiu Nacional Socialista d'os Treballadors Alemans”. O nacionalsocialismo yera relacionato con o faixismo, encara que bels autors l'han considerato a versión mas radical y violenta d'iste, sobre tot por as consideracions racistas,[9] especialment antisemitas. Belatros elementos definidors d'ista ideolochía son l'antiparlamentarismo, o nacionalismo etnico, a oposición a lo liberalismo social, politico y economico, l'anticomunismo, u a euchenesia de "vida no mereixedora de vida" que remató con l'Holocausto.

O termin nazi lo creyó lo ministro de propaganda Joseph Goebbels, fendo-lo servir ta referir-se a los miembros d'o suyo partiu, o Partiu Nacionalsocialista d'os Treballadors Alemans (NSDAP), mientres un d'os suyos descursos. Dende allora, a palabra nazi prencipió a emplegar-se ta tot o que se relacionaba con o rechimen e a ideolochía nacionalsocialistas. O descurso nazi promulgaba a conquiesta de Lebensraum ("espacio vital") ta la raza aria, amás d'a desaparición de toz os individuos, grupos y etnias consideratos indeseyables por o Tercer Reich, que remató con un chenocidio a gran escala, con a creyación de campos de concentración y campos d'exterminio.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. National Socialism Encyclopædia Britannica.
  2. National Socialism Microsoft Encarta Online Encyclopedia 2007
  3. Walter John Raymond. Dictionary of Politics. (1992). ISBN 1-55618-008-X p.327
  4. National Socialism The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition. 2001-07.
  5. Fritzsche, Peter. 1998. Germans into Nazis. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
  6. Kele, Max H. (1972). Nazis and Workers: National Socialist Appeals to German Labor, 1919–1933. Chapel Hill: The University of North Carolina Press.
  7. Payne, Stanley G. 1995. A History of Fascism, 1914–45. Madison, WI: University of Wisconsin Press.
  8. Eatwell, Roger. 1996. “On Defining the ‘Fascist Minimum,’ the Centrality of Ideology”, Journal of Political Ideologies 1(3):303–19. Eatwell, Roger. 1997. Fascism: A History. New York: Allen Lane.
  9. Ferran Gallego: (2001) De Múnich t'Auschwitz. Una historia de l'Alemanya Nazi, Plaza & Janés Editores ISBN 84-01-53044-X

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]