Crabito

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Dos crabitos.

O crabito[1][2][3] (en as parlas con mas tendencia a conservar as sordas intervocalicas crapito) ye a cría choven d'os bovidos d'o chenero Capra, especialment o d'a craba domestica (Capra aegagrus hircus).

Ista denominación ye chenerica ta todas as edaz no adultas, y puede fer-se extensiva a toda la especie en cualques casos, pero en Aragón, rechión a on que a ganadería ovina ha estau siempre primordial, existe un vocabulario relativament amplo relacionau con as edaz y usos d'os animals, de forma que puede indicar-se bels estadíos concretos de desarrollo con termins especificos, como o caloyo u o segallo.

Etimolochía[editar | modificar o codigo]

A parola «crabito / crapito» dimana d'o latín <CAPRETTU, diminutivo de <CAPRA, «craba», y ye un d'os pocos casos en os que en aragonés a terminación latína -ETTU ha dau una terminación en -ito por cuentas d'-et. Manimenos José Antonio Saura Rami interpreta que ye una formación participial substantivada dende o latín CAPRITU[4]

Anque en orichen haiga puesto estar un nombre diminutivo, en l'actualidat crabito s'emplega como substantivo d'uso común y no se percibe como tal, por o cual forma os suyos propios derivaus dimunutivos: «crabitet», «crabitón», etc.

Referencia[editar | modificar o codigo]

  1. (an) Silbia Garcés Lardiés,Francho Rodés Orquín:Un borguil de parolas.Bocabulario dialeutal escolar, Gubierno d'Aragón, 2006, ISBN 84-689-7358-0, p.23
  2. (es) Ana Leiva Vicén:Léxico aragonés de Antillón (Huesca). Análisis lingüístico (I). Alazet: Revista de Filología Nº 15, 2003, pp. 65-151, ISSN 0214-7602
  3. (an) Rafel Vidaller Tricas:Lesico do mundo natural en o sieglo XV, Luenga & Fablas 12-13, 2008-2009, Consello d'a Fabla Aragonesa, ISSN 1137-8328, pp. 227-236
  4. (es) José Antonio Saura Rami: Elementos de fonética y morfosintaxis benasquesas. Gara d'Edizions, Institución Fernando el Católico, 2003, p 226.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]