Txindoki

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Txindoki Larrunarri - Ñañarri
Anvista d'o mont Txindoki dende o barrio de Lazkaomendi (Lazkao).
Situación
Situación	Amezketa, Guipuzcua País Basco
Latitut	43° 01′ N
Lonchitut	2° 05′ E
Vértiz cheodesico	Error d'expresión: operador / no asperau/0.pdf
Cheografía
Cordelera	Sierra d'Aralar
Sierra
Macizo
Altaria	1.346 m
Alpinismo
Primera puyada
Ruta mas fácil	Dende Larraitz
Mapa

Txindoki, Larrunarri u Ñañarri ye un mont de Guipuzcua, País Basco, situato en a Sierra d'Aralar (amán d'a muga con Navarra). Se situga en o termin municipal d'Amezketa y tien 1.346 metros d'altaria. A rota de puyata que se fa servir a ormino s'inicia en l'aparcamiento de Larraitz (podendo-se-ie acceder en auto por Zaldibia, por Abaltzisketa u por Amezketa).

A reconpensa en puyar dica a tuca ye guaranciata ya que dende ista se pueden veyer as montanyas d'a Sierra d'Aralar, as montanyas de l'ueste de Navarra, as montanyas de l'este de Bizcaya, as comarcas de Goierri y Tolosaldea, os montes mas emblematicos de Guipuzcua y en días de sol dica a mesma Mar Cantabrico, y ya muit luent as tucas nevatas d'o Pireneu Occidental.

Encara que no ye a montanya mas altera de Guipuzcua, si que'n ye d'as mas conoixitas, politas y fotografiatas d'o País Basco, debito a o suyo peculiar perfil piramidal, gracias a o que s'ha ganato a embotada d'o Cervino Basco. Se tracta, cuasi de seguras, d'a montanya mas popular entre os montanyeros de Guipuzcua, y a que mas puyatas rechistra a o largo de tot l'anyo (competindo en popularidat con os monts Aiako Harriak, Aizkorri, Ernio u Adarra). Ye una montanya emblematica en as suyas comarcas mugants de Goierri y Tolosaldea.

Nombre

Anvista d'o barrio de Larraitz visto dende a parte baixa d'o mont Txindoki: a dreita se troba l'aparcamiento y o merendero, dende a on se gosa prencipiar a puyata enta o mont Txindoki.

O nombre antigo u orichinal d'ista montanya ye Larrunarri u Ñañarri, estando conoixito d'antis mas con istos nombres en a redolada. En a segunda metat d'o seiglo XX, os suyos nombres orichinals fuoron substituyitos por o de Txindoki (nombre d'una txabola u corral que se trobaba en a suya versant oriental); en estendillar-se a practica d'o montanyismo en ixas envueltas y con a sonoridat que teneba ixe nombre ta os castellano-parlants, en zaguerías iste nombre de Txindoki estió o nombre que remató por fer-se servir ta denominar a ista montanya.

En el numero 4 d'a revista Pyrenaica (1927), publicata por a Federacion Basca de Montanya, Pyrenaica, se describe a sierra d'Aralar en charrar d'o Larrunarri se i diz (pach.21):^[1]

Al norte del Aralar, se yergue majestuoso e imponente, encumbrado y denso, el peñascal de Larrunarri. Otros lo conocen por el mas típico nombre de Txindokí y en el Goyerri guipuzcoano lo llaman tambien Nañarri, quizá por parecer mas delgado y frágil visto por este lado. Pero por donde quiera que se le mire, siempre es imponente y se presenta majestuoso a nuestra vista: parduzco en los dias grises, azulado en días de sol. Los tejos, espinos, jarales y demás arbustos desparramados por sus laderas, tienen raíces de sangre entre sus duras rocas.
Se alza a 1.430 metros sobre el nivel del mar y aunque esta altitud solo le permite ocupar el tercer lugar entre sus hermanos, Gambo e Irumugarrieta son mas altos que el Larrunarri, es siempre el mas majestuoso. Txindoki, visto desde el vallecito de Zaldivia, tiene alguna semejanza con el perfil del Cervino."

Mitolochía

Seguntes a mitolochía basca, ye uno d'os puestos a on i vive a diosa Mari, que tien a suya espelunga baixo d'a tuca.

Galería d'imáchens

Anvista d'o Txindoki dende Zaldibia, en puyando por a carretera que va enta Larraitz.
Anvista d'o Txindoki visto dende Ordizia.
Tuca d'o Txindoki.

O mont Txindoki.
Placa situata en la tuca d'o Txindoki: "Mendia maitatzen duenari" ("A qui que ama a montanya").
Anvista dende a tuca d'o Txindoki enta l'este: o mont Larraone.