Tifinagh

De Biquipedia
Tifinagh.png

Tifinagh ye un alfabeto se fa servir pa escribir as luengas berbers. Ye un alfabeto derivato de l'alfabeto fenicio, y se puet veyer en l'analís d'a etimolochía d'a mesma parabra Tifinagh, que significa fenicio u punico en luenga protoberber, con as consonant FNG y o prencipio T con o que se nombra a una luenga). En un tiempo se fació servir en tota a Berbería y en as Islas Canarias, pero a islamización, acompanyata d'una arabización linguistica y cultural fació que no lo conservasen que comunidatz muito zarratas como os tuareg. A fins d'o sieglo XX belunas d'as asociacions que defienden as parlas u luengas berbers han recuperato l'uso d'este alfabeto.

As formas antigas de Tifinagh son consonanticas (ye un alfabeto d'orichen semitico), pero en as formas modernizatas s'han adhibito signos pa representar vocals.

Codificación[editar | modificar o codigo]

Os caracters tifinagh en Unicode son os d'o rango U+2D30—U+2D7F, dende a versión 4.1.0. Bi'n ha definitos 55, pero se'n fan servir mes. En ISO 15924, se reserva o codigo Tfng a lo tifinagh. Esta ye una tabla de caracters:

Codigo Caracter Unicode Transliteración Nombre
2D30 2D30.png a ya
2D31 2D31.png b yab
2D32 2D32.png bh yabh
2D33 2D33.png g yag
2D34 2D34.png ġ yagh
2D35 2D35.png yadǧ de la AB
2D36 2D36.png yadǧ
2D37 2D37.png d yad
2D38 2D38.png d. yadh
2D39 2D39.png d. yadd
2D3A 2D3A.png d. yaddh
2D3B 2D3B.png e yey
2D3C 2D3C.png f yaf
2D3D 2D3D.png k yak
2D3E 2D3E.png k yak tuareg
2D3F 2D3F.png ⴿ j yaj
2D40 2D40.png h yah
2D41 2D41.png h yah de la AB
2D42 2D42.png h yah tuareg
2D43 2D43.png h. yahh
2D44 2D44.png a yaa
2D45 2D45.png j yaj
2D46 2D46.png j yaj tuareg
2D47 2D47.png q yaq
2D48 2D48.png q yaq tuareg
2D49 2D49.png i yi
2D4A 2D4A.png zh yazh
2D4B 2D4B.png zh yazh de Ahaggar
2D4C 2D4C.png zh yazh tuareg
2D4D 2D4D.png l yal
2D4E 2D4E.png m yam
2D4F 2D4F.png n yan
2D50 2D50.png ñ yañ tuareg
2D51 2D51.png ng yang tuareg
2D52 2D52.png p yap
2D53 2D53.png u yu
2D54 2D54.png r yar
2D55 2D55.png r. yarr
2D56 2D56.png gh yagh
2D57 2D57.png gh Tuareg yagh
2D58 2D58.png gh yagh de Ayer
2D59 2D59.png s yas
2D5A 2D5A.png s. yass
2D5B 2D5B.png sh yash
2D5C 2D5C.png t yat
2D5D 2D5D.png t. yath
2D5E 2D5E.png cht ch+t
2D5F 2D5F.png t. yatt
2D60 2D60.png v yav
2D61 2D61.png w yaw
2D62 2D62.png y yay
2D63 2D63.png z yaz
2D64 2D64.png z yaz de Tawellemet
2D65 2D65.png z. yazz
2D6F 2D6F.png +w marca de labialización
2D5C 2D59 2D5C.png2D59.png ⵜⵙ ts yats
2D37 2D63 2D37.png2D63.png ⴷⵣ dz yadz
2D5C 2D5B 2D5C.png2D5B.png ⵜⵙ ch yach
2D37 2D4A 2D37.png2D4A.png ⴷⵊ yadǧ