Ska

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Ska
Orichens musicals: Mento, Calipso, Rhythm & blues, jazz
Orichens culturals: Fins d'os 50 en Kingston (Chamaica)
Instrumentos comuns: instrumentos de viento-metal, instrumentos de percusión, contrabaixo, guitarra, baixo, organo Hammond, Teclado
Popularidat: Alta en Chamaica y en Gran Bretanya dende os 60, alta en tot o mundo dende os anyos 80.
Fusions
ska-punk, jungle, ragga
Enlaces
Categoría:Ska

O ska ye un chenero musical orichinato a la fin d'os anyos 1950 y popularizato mientres a primera metat d'os anyos 1960 que deriva prencipalment d'a fusión d'a musica negra americana d'a epoca con ritmos populars propiament caribenyos, estando lo precursor dreito d'o rocksteady y dimpués d'o reggae.[1] En estar un chenero particularment apto ta fusions ha estato encorporato, a traviés de diferents variants, a muitos lenguaches musicals. Estió muit asociato a los Rude Boy y a la independencia de Chamaica d'o Reino Uniu, encara que se fació popular en tot o mundo dende mui poco tiempo dimpués d'o suyo naiximiento.

Historia[editar | modificar o codigo]

Os orichens[editar | modificar o codigo]

O ska naixe en Kingston, a capital de Chamaica, a la fin d'a decada de 1950, en un inte en que a población prencipia a tresladar-se dende o medio rural a l'urbán. En as ciudaz os habitants se reuniban en plazas a on que as sound systems amostraban as zagueras novedaz musicals estausunidenses de jazz, soul y, mas que mas, rhythm & blues. A lo prencipio yeran furgonetas con un rudioso y primitivo equipo de sonito. As dos prencipals fuoron Trojan de Duke Reid y Sir Coxsone Downbeat, de Clement «Coxsone» Dodd, a los que dimpués s'unirba Cecil Bustamante, conoixito como Prince Buster. As sound systems nomás podeban emitir a musica d'Estaus Unius, ya que allora la industria musical chamaicana yera inexistent. Excepto bels treballos de mento de Stanley Motta, dica 1954 no apareixe a primera casa discografica en a isla, Federal, que, amás, s'orienta a la musica estausunidense. Os suyos propietarios se desplazaban enta Miami u Nueva Orleans a buscar material nuevo con que satisfer a gran requesta musical que bi heba. Ta tener a exclusividat sobre as gravacions y mantener tamién a exclusividat sobre a clientela, se feban trucos como sacar a etiqueta d'os discos ta que no podesen identificar-se, u ninviar matons (Dance Crashers) a los sound system d'a competencia para boicoteyar-los.

Parti d'a formación actual de Skatalites. D'ezquierda ta dreita Lester "Ska" Sterling (saxo alto), Karl "Cannonball" Bryan (sacso tenor), Kevin Batchelor (trompeta) & Vin "Don Drummond Jr." Gordon (trombón). En segundo plan Val Douglas (baixo).

O catalizador que prencipió a carrera musical chamaicana, estió lo futuro primer ministro Edward Seaga que en 1958 funda West Indian Records Limited, producindo musica d'artistas locals, reinterpretando ritmos estausunidenses. Ixe mesmo anyo, Chris Blackwell produce una gravación d'o encara desconoixito Laurel Aitken. Un anyo dimpués, Duke Reid y Clement Coxsone, veyendo a posibilidat de tener gravacions exclusivas ta os suyos sound systems', fundan as suyas propias discograficas, Treasure Isle y Studio One, respectivament.[2]

A la fin d'a decada os musicos de Kingston prencipian a experimentar con a fusión de jazz y rhythm & blues estausunidenses con ritmos autoctonos d'o Caribe, como lo mento y o calypso,[2] adaptando-lo a lo gusto d'a isla seguntes as tendencias que bi heba en as Sound Systems.[3]

En 1959 en os estudios Federal se rechistra o tema Easy Snappin, de Theophilus Beckford, produciu por Clement Dodd, con Cluet Johnson en o contrabaixo y o saxofonista Roland Alphonso, dimpués miembro fundador de Skatalites, banda d'estudio d'a discografica Studio One. Ista canción se puet calificar como a primera gravación de musica chamaicana moderna.

En 1960 Prince Buster remató de definir-lo mientres as primeras gravacions ta la suya discografica Wild Bells.[2] A sesión yera financiata por Duke Reid, que teneba que quedar-se con a metat d'os temas a distribuir. Finalment nomás recibió uno, d'o trombonista Rico Rodriguez. Entre os temas gravatos i yeran They Got To Go, Oh Carolina y Shake a Leg. Seguntes o historiador d'o reggae Steve Barrow, mientres aquellas sesions, Prince Buster demandó a lo guitarrista Jah Jerry que "cambeyara la marcha" ("change the gear, man, change the gear"). O guitarrista prencipió a acentugar o segundo y cuatreno compás, dando orichen a lo nuevo sonito. A percusión s'obtenió d'os estilos tradicionals chamaicanos y de marchas. Lo que fació Prince Buster estió invertir os shuffles de rhythm & blues, accentugando los offbeats con l'aduya d'a guitarra y un ritmo de batería 4/4, accentugando lo segundo y cuatreno compás.[1]

Os orichens d'o nombre ska no son guaire plateros, y as hipotesis que bi ha tampoco no se conoixen con guaire seguridat. Os miembros d'a banda Skatalites afirman que ixe nombre se prenió d'o saludo d'o baixista Cluet Johnson, qui emplegaba la expresión "Love Skavoovie" ta saludar a os suyos amigos, imitando a los hipsters estausunidenses. O guitarrista Ernest Ranglin deciba que yera la forma que emplegaban, tanto el como atros musicos, ta describir o sonito que feba la guitarra, con un "ska! ska! ska!". Ye probable que fuese una mezcla d'as dos, ya que o mesmo Cluet Johnson emplegaba ska como una forma onomatopeyica d'esplanicar o sonito d'ista musica.

En 1962 o Ska ya yera de raso asentato como a musica mas important de Chamaica, y se pueden ascuitar cancions ad hoc con a enchaquia d'a independencia d'a isla d'o Reino Uniu, como Sound of Freedom de Skatalites u Forward March de Derrick Morgan. En 1964, aprofeitando a Feria Mundial de Nueva York se presenta iste estilo en sociedat debant d'a resta d'o mundo, estando los esleitos ta fer-lo Byron Lee & The Dragonaires, con l'aduya de Prince Buster y Peter Tosh. En ixe mesmo anyo, gosa estar o numero 1 en as listas de popularidat britanicas y o 2 en as norteamericanas una versión d'o exito de 1957 de Barbie Gaye, My Boy Lollipop, interpretata por Millie Small, con Ernest Ranglin encargato d'os apanyos de guitarra, y Rod Stewart, conoixiu allora como Rod the Mod, tanyendo l'armonica.

Mientres a resta d'a decada de 1960 enanta a escape en Europa, gracias a la popularidat que tenió en o Reino Uniu, país a on que se tresladoron un gran numero d'estrelas chamaicanas como Laurel Aitken, Derrick Morgan u Alton Ellis ta continar astí as suyas carreras, pues iste estilo teneba una gran acceptación entre a numerosa colonia antillana que heba inmigrato a la metropoli, a on que bi heba muitos Rude Boys, prencipalment entre os mods, ta dimpués, en a segunda metat d'a decada, mientres o soul americano se yeran fendo mas pausato y suau, o ska evoluciona paralelament en rocksteady.[2][4]

Segunda ondata (Two Tone)[editar | modificar o codigo]

Madness estió una d'as bandas mas importants d'a segunda ondata.

En os 70 o ska, gracias a los inmigrants chamaicanos rudeboys, viacha enta Anglaterra a on que se mezcla con o punk resultando un sonito mas rapedo, pero mantenindo o estilo alegre y bailable. A ideolochía d'istos nuevos rudies ye menos violenta y s'enfrontinará a la ondata de racismo que empentó a creixient corrient de extrema dreita d'o país. Os rudies estableixerán asinas una actitut inconformista y anti-sistema que yera propia d'o punk.

Entre fins d'os 70 y prencipios d'os 80, en meyo d'a era New Wave anglesa, a discografica Two Tone —entre atros— dió a conoixer a beluns d'os grupos mas famosos internacionalment. Por eixemplo Madness, Specials —que o tecladista Jerry Dammers fundarba la discografica Two Tone—, The Selecter u Bad Manners. Atros esponents d'a epoca, con diferents estilos, estioron The Bodysnatchers, Rhoda Dakar, The Beat (dita The English Beat en Estaus Unius) y Fàshiön Music (que dimpués cambiarba de cantaire y guitarrista y cambiarba a lo chenero New Romantic, transformando-se en Fashion).

Tercera ondata[editar | modificar o codigo]

Mientres que d'un canto bi ha grupos que continan o estilo 2 Tone, como The Busters, Scofflaws, The Toasters u Pama International atras recuperan o ska clasico, dito a vegatas revival, que se distancia de raso d'a Tercera Ondata y s'amana mas a los sonitos orichinals, como The Slackers chunto a Chris Murray, Westbound Train, Hepcat, Inspecter 7 y Israelites.

Agora tamién cal sinyalar que ista ondata chenera la expansión "masiva" d'o chenero musical en Latinoamerica, que darba como resultato a mezcla d'os acordes y instrumentalización de cada país; ye decir, que cada país pasarba a desarrollar a suya propia forma d'ska emplegando los suyos instrumentos locals y tradición propios. Existen variatos eixemplos de grupos, como por eixemplo Los Fabulosos Cadillacs y Los Calzones rotos en Archentina, Dulces diablitos Ska, Los Pies Negros, Skartel y Los elefantes en Colombia, Desorden Público y Sin Sospechas (istos zagueros pioners d'o ska latino) de Venezuela, entre atros, tamién prencipian a chenerar-se mezclas musicals, como ska-punk (ska-p), skacore, ska oi, ecetra.

Manimenos, isto no significa que en Europa y EE.UU. se deixara de producir Ska u que s'aturase a suya evolución: tamién prencipia un desarrollo d'o chenero en istas partis d'o mundo, y d'iste desembolique cal destacar as parolas mas reivindicativas u mas relacionatas con as problematicas socials y politicas.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. 1,0 1,1 http://www.search.eb.com/eb/article-9118222 Ska en Encyclopædia Britannica, Hussey Dermot
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 World Music: The Basics, Nidel Richard O., 2005, Routledge Taylor and Francis Group, Nueva York, Nueva York ISBN 0-415-96800-3 p. 282
  3. http://www.allmusic.com/explore/style/d386 Ska Revival
  4. Moskowitz, David V: Caribbean Popular Music, 2006, Greenwood Press, Westport, Connecticut, ISBN 0-313-33158-8 p. 270

Bibliografía[editar | modificar o codigo]