Aparato respiratorio

De Biquipedia
(Reendrezau dende Sistema respiratorio)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Esquema d'o sistema respiratorio humán.

L'aparato respiratorio ye l'aparato biolochico de cualsiquier organismo que ye embrecato en o intercambio de gases. A ormino s'empelga ta cullir oxicheno de l'aire y chitar o dioxido de carbonio acumulato en l'organismo. En os peixes se realiza o mesmo proceso pero baixo l'augua. En as plantas s'absorbe dioxido de carbonio y chita oxicheno mientres o proceso d'a fotosintesi.

O sistema respiratorio ye responsable de fer posible o mecanismo d'a respiración y, por un regular, se pueden considerar cuatre fases:

  • A inspiración u inhalación que ye a entrata d'aire y oxicheno a los alveolos pulmonars.
  • O proceso de intercambio d'oxicheno y dioxido de carbonio entre os alveolos pulmonars y a sangre.
  • A espiración u exhalación consistent en a salita de l'aire dende os alveolos pulmonars enta l'exterior, con a eliminación de dioxido de carbonio.
  • Intercambio d' O2 y CO2 entre as celulas y a sangre.

Seguntes o tipo d'organismo varía o espacio en que se realiza o intercambio, a sobén entre os alveolos y os capilars; varía l'anatomía u estructura d'o sistema d'intercambio, y a utilización fisiolochica d'os gases que fan parti d'o intercambio. En bel tipo d'animal, como los insectos, tienen sistemas respiratorios con caracteristicas anatomicas muit simplas. En os amfibios, incluso a piel tien un papel fundamental en o intercambio de gases. En os sers humans y en atros mamiferos, por eixemplo, as caracteristicas anatomicas d'o sistema respiratorio son as vías respiratorias, os pulmons y os musclos respiratorios. As moleculas d'oxicheno y dioxido de carbonio s'intercambian pasivament, por difusión, entre os gases externo d'o entorno y a sangre. Iste proceso d'intercambio se produce en a rechión alveolar d'os pulmons.[1]

As plantas tamién tienen un sistema respiratorio, pero a dirección d'intercambio de gases puet estar oposata a la d'os animals. O sistema respiratorio d'as plantas tamién incluye determinatas caracteristicas anatomicas, como los foratos d'a parti inferior d'as fuellas conoixitos com estomas.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. "Human Biology and Health". Anthea Maton, Jean, Hopkins Susan, Johnson Charles William, McLaughlin Maryanna Quon Warner David, LaHart Wright, Jill D. Prentice Hall. Englewood Cliffs, ISBN 0-12-981176-1