Radar

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Un radar.

O radar (de l'anglés radio detection and ranging) ye un sistema de detección que utiliza ondas de radio pa determinar l'alcanz, l'anglo u a velocidat d'os obchectos. Se puede emplegar pa detectar avions, barcos, naus espacials, misils guiaus, vehíclos de motor, formacions meteorolochicas y terreno. Un sistema de radar consiste en un transmisor que produz ondas electromagneticas en o dominio de radio u microondas, una antena transmisora, una antena receptora (a ormino s'usa a mesma antena pa transmitir y recibir) y un receptor y procesador pa determinar as propiedaz d'os obchectos. As ondas de radio d'o transmisor se reflectan en l'obchecto y tornan a o receptor, proporcionando información sobre a ubicación y a velocidat de l'obchecto.

O radar estió desembolicau en secreto pa uso militar por cuantas nacions en o periodo anterior y entre a Segunda Guerra Mundial. O termin RADAR estió cudiu en 1940 por a Marina d'os Estaus Unius. Dende alavez, o termin radar ha dentrau en anglés y atros idiomas como un substantivo común, perdendo todas as mayusclas.

Os usos modernos d'o radar son muit diversos, incluius o control d'o trafico aerio y terrestre, l'astronomía de radar, os sistemas d'esfensa aeria, sistemas antimisils, radars marinos pa localizar puntos de referencia y atros barcos, sistemas anticolisión de aeronaus, sistemas de vichilancia oceanica, sistemas de vichilancia y trobada d'o espacio exterior, monitoreo de precipitacions meteorolochicas, sistemas de control de vuelo y altimetría, sistemas de localización d'obchectivos de misils guiaus, automobils autonomos y terrestres.

Atros sistemas semellants a o radar fan uso d'atras partes de l'espectro electromagnetico. Un eixemplo ye o lidar, que utiliza predominantment luz infrarroya procedent de lasers en cuenta d'ondas de radio.